sayfa 26

 DİKKAAAATT:💥💣 

KİTABIN TÜM CEVAPLARI İÇİN TIKLAAAAA

II. METİN

ÇANAKKALE SAVAŞLARI

Merkezî devletler yanında savaşa
giren Osmanlı Devleti’ni saf dışı bırakmak amacıyla İtilâf devletleri tara­fından
düzenlenmiş olan Çanakkale harekâtı, I. Dünya Savaşı’nın en önemli askerî
faaliyetlerinden birini teşkil etmektedir. Osmanlı Devleti’nin Almanya yanında
savaşa katılmasıyla zor durumda kalan İngiltere ve Fransa, Rusya ile doğrudan
temasa geçip savaş güçlerini arttırmak, Osmanlı Devleti’nin Süveyş Kanalı ve
Hint yolu üzerindeki baskısını kaldırmak, ayrıca Orta Avrupa’ya sızan
Alman-Avusturya ordularını arkadan çevirmek için bu harekâtı gerekli
görmüşlerdi. Boğazlar’a karşı girişilecek bir deniz harekâtı ile İstanbul’un
ele geçirilip Osmanlılar’ın savaş dışı bırakılması fikri, özellikle İngiliz
Bahriye nâzırı ve sonra başbakanı olan Winston Churchill (Vinstın Çörçil) tarafından
savunulmuştu. İtilâf devletleri bu harekâtla ayrıca henüz savaşa katılmamış
olan Balkan devletlerini de kendi yanlarına çekmeyi hedefliyorlardı.

Zekeriya Kurşun

İslâm Ansiklopedisi

a)  Bu metinlerden hangisi bilgi vermeyi; hangisi
hissettirmeyi, sezdirmeyi ve çağrıştırmayı amaçlamak­tadır? Düşüncelerinizi
gerekçeleriyle yazınız.

 CEVAP:

• “Çanakkale Savaşları” metni bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Tarihi olayları ve savaşın nedenlerini objektif bir şekilde aktarır.
• “Çanakkale Şehitlerine” şiiri ise hissettirmeyi, sezdirmeyi ve çağrıştırmayı amaçlamaktadır. Şiir, savaşın zorluklarını, kahramanlıkları ve duygusal atmosferi okuyucuya hissettirmek için yazılmıştır.

b)  Bu metinlerin hangisinde dış dünyadaki
gerçeklik değiştirilmeden aktarılmıştır? Düşüncelerinizi ge­rekçeleriyle
yazınız.

 CEVAP:

• “Çanakkale Savaşları” metninde dış dünyadaki gerçeklik değiştirilmeden aktarılmıştır. Metin, tarihsel olayları ve savaşın nedenlerini olduğu gibi ve nesnel bir şekilde anlatır.

c)  Bu metinlerin hangisinde dış dünyadaki
gerçeklik kurgulanarak aktarılmıştır? Gerekçeleriyle yazınız.

 CEVAP:

• “Çanakkale Şehitlerine” şiirinde dış dünyadaki gerçeklik kurgulanarak aktarılmıştır. Şiir, savaşı ve kahramanları öznel bir bakış açısıyla, duygu ve imgelerle süsleyerek anlatır.

sayfa 24

Ders İçi Çalışma

Kubbeler adlı şiiri okuyup soruları
cevaplayınız.

KUBBELER

(…)

Biri hattın; biri mermerin, tuncun,

Kurşunun sırrını aramış, bulmuş;

Yesârî elinde “lâfza-i Celâl”.

Sinan’da kubbeyle minare olmuş.

İşte bir kubbe ki söyler saatı…

Yolcu ilk, dalgalar son cemaati,

Mavidir çinisi yenidir adı;

Mermerini sisler karartamadı.

Şehzâde, Lâleli, Haseki Sultan

Hepsinin üstünde Süleymaniye…

Süleymaniye’den Ayasofya’dan

Yollar iner dal dal Yenicami’ye.

Yelken yelken, seren seren gemiler;

Yamaçta, kıyıda, yolda camiler.

(…)

Arif Nihat Asya

Bir Bayrak Rüzgâr Bekliyor

a)  Sanatçı, camiyle ilgili duygu ve
düşüncelerini hangi malzemeyi kullanarak anlatmıştır? Söyleyiniz.

 CEVAP: Sanatçı, camiyle ilgili duygu ve düşüncelerini şiir dili kullanarak ifade etmiştir. Şiirde mermer, tunç, kurşun gibi mimari unsurları ve hat sanatını öne çıkararak camilerin sanatsal ve manevi yönlerini vurgulamaktadır.

b)  Cami ile ilgili duygu ve düşünceler; görselle
mi, şiirle mi daha etkili anlatılmıştır? Düşüncelerinizi gerekçeleriyle
yazınız.

 CEVAP: Cami ile ilgili duygu ve düşünceler, şiirle daha etkili anlatılmıştır. Çünkü şiir, kelimelerle duyguları, imgeleri ve çağrışımları zengin bir şekilde ifade eder. Şiirdeki metaforlar ve semboller, okuyucunun hayal gücünü harekete geçirir ve duygusal bir bağ kurmasına yardımcı olur.

SAYFA 20

C) Takım sözcüleri
olarak yazdığınız maddeleri sırayla okuyunuz.

 CEVAP:

• Takım sözcüleri, belirledikleri maddeleri sırayla okurlar.

ç) Şair, sen ve biz olarak ifade edilen sanat anlayışlarından hangisini
benimsemektedir ve şairin bu sanat anlayışını benimseme gerekçesi nedir?
Söyleyiniz.

 CEVAP:

• Şair, “biz” olarak ifade edilen sanat anlayışını benimsemektedir. Çünkü şair, Anadolu’nun derin ve özgün sanatını, Batı tarzı sanat anlayışına tercih eder. Anadolu’nun zengin kültürel mirasını ve otantik sanatı, ruhu besleyen ve halkın yaşamıyla bütünleşmiş bir değer olarak görmektedir.

d) Aşağıdaki şiirler, sen ve biz olarak ifade edilen sanat anlayışlarından
hangisine göre yazılmıştır? Şiirlerin altına yazınız.

 CEVAP:

• Şiirler, şairin benimsediği “biz” sanat anlayışına göre yazılmıştır. Bu anlayış, Anadolu’ya özgü, halkın yaşamını ve ruhunu yansıtan, yerel ve otantik bir sanat anlayışıdır.

ENDÜLÜS’TE RAKS

Zil, şal
ve gül. Bu bahçede raksın bütün hızı…

Şevk
akşamında Endülüs üç def’a kırmızı…

Aşkın
sihirli şarkısı yüzlerce dildedir.

İspanya
neş’esiyle bu akşam bu zildedir.

(…)

Her rengi
istemez gözümüz şimdi aldadır;

İspanya
dalga dalga bu akşam bu şaldadır.

Yahya
Kemal Beyatlı

Kendi Gök Kubbemiz

BİR YOLCUYA

Dur yolcu!
Bilmeden gelip bastığın

Bu toprak,
bir devrin battığı yerdir.

Eğil de
kulak ver, bu sessiz yığın

Bir vatan
kalbinin attığı yerdir.

Bu ıssız,
gölgesiz yolun solunda

Gördüğün
bu tümsek, Anadolu’nda,

İstiklâl
uğrunda, nâmûs yolunda

Can veren
Mehmed’in yattığı yerdir.

Bu tümsek,
koparken büyük zelzele,

Son vatan
parçası geçerken ele,

Mehmed’in,
düşmanı boğduğu sele

Mübârek
kanını kattığı yerdir.

Necmettin
Halil Onan

Çakıl Taşları

e–Siz yazdığınız bu sanat anlayışlarından hangisiyle şiir yazmak
isterdi­niz? Gerekçeleriyle söyleyiniz.

    CEVAP:

  Ben “biz” olarak ifade edilen sanat anlayışı ile şiir yazmak isterdim. Bu anlayış, Anadolu’nun kültürel mirasını, derinliğini ve ruhunu yansıtan bir sanatı temsil eder. Şiirlerimde halkın duygularını, zorluklarını ve güzelliklerini anlatmayı; yerel motiflerle ve geleneksel değerlerle bezeli bir sanat dili kullanmayı tercih ederim. Bu, sanatı halktan ve yaşamdan koparmadan, halkın diliyle ifade etme imkânı sunar. Ayrıca, bu sanat anlayışı, insanın ruhunu besleyen, tarihsel ve kültürel bağları güçlü bir sanat anlayışıdır.         
 

f–Aşağıya beğendiğiniz sanat anlayışını
yansıtan bir dörtlük yazınız.

 CEVAP:

Yurdumun dağında, o taşında, toprağında,

Dillerde türkü, yaylada kır çiçeğinde,
Köy evinde, çay tarlasında, harmanında,
Anadolu’nun sesi her bir zerresinde.

8. San’at adlı şiire hâkim olan düşünceyi yazınız.

CEVAP: 

“San’at” adlı şiire hâkim olan düşünce, sanatın insan ruhunu besleyen, yaşama anlam katan ve kültürel mirası yaşatan bir güç olduğudur. Şair, sanatın sadece estetik kaygılarla değil, halkın duygu ve düşüncelerine dokunarak, yaşanmışlıkları ve toplumsal değerleri de içermesi gerektiğini savunur. Şiir, Anadolu’nun kültürel zenginliklerini ve halkın sanatsal duyarlılığını ön plana çıkarır, Batı etkisinden farklı olarak daha yerel ve otantik bir sanat anlayışını yüceltir

9. Şairin San’at adlı şiiri yazma amacı
ne olabilir? Yazınız.

 CEVAP:

Şair, “San’at” adlı şiiri yazarken, sanatı ve sanat anlayışını sorgulamak, sanatın toplumsal ve bireysel yaşamdaki yerini vurgulamak amacı taşımaktadır. Şiir, Batı’nın sanata bakış açısını ve bu bakış açısının yerel sanat anlayışıyla olan farklılıklarını eleştirir. Şair, Anadolu’ya özgü, halktan kopmayan, kültürel ve manevi değerlerle şekillenmiş bir sanat anlayışını savunur. Bu şiirle, okuru daha derin, özgün ve içten bir sanat anlayışını keşfetmeye davet eder; sanatın halkla, toprakla ve tarihle olan bağlantısına dikkat çeker.