MÜSTEZAD GAZEL

Haziran 11, 2014 Okuma süresi: 3 dakika
     Birbirini takib eden bir uzun, bir kısa mısradan oluşan, beyit sayısı ve konusu bakımından aynı gazel gibi olan nazım biçimidir. Ancak gazel aruzun her vezniyle yazılabildiği halde müstezad gazelde birkaç vezin (genellikle mef’ûlü mefâ’îlü mefâ’îlü fe’ûlün) kullanılmıştır.
   
     Uzun mısralara eklenen kısa mısralara ziyade adı verilir.

     Uzun mısralar kendi aralarında, kısa mısralar kendi aralarında iki ayrı gazel gibi kafiyelenir.

     Müstezadlar genel itibariyle gazelden türemiş nazım şekilleri olmakla birlikte, az sayıda da olsa rübai, kıt’a ve kasideden türemiş olanları da vardır.

     Örnek: Nedîm-Müstezad

                  Ey şûh-ı kerempîşe dil-i zâr senindir
                                         Yok minnetin asla
                  Ey kân-ı güher anda ne kim var senindir
                                          Pinhân ü hüveydâ
                  Sen kim gelesin meclise bir yer mi bulunmaz
                                          Baş üzre yerin var
                  Gül goncasısın gûşe-i destâr senindir
                                          Gel ey gül-i ra’nâ
                  N’eylersen edüp bir iki gün bâr-ı cefaya
                                          Sabr eyle de sonra
                  Peymâne senin hâne senin yâr senindir
                                          Ey dil tek ü tenhâ
                  Bir bûse-i can bahşına ver nakd-ı hayatı
                                          Ger kâ’il olursa
                  Senden yanadır söz yine bâzâr senindir
                                          Ey âşık-ı şeydâ
                  Çeşmân-ı siyeh mest-i sitem kâkülü pür-ham
                                          Ebrûları pür-çîn
                  Benzer ki bu dildâr-ı cefâkâr senindir
                                          bî-şübhe Nedîmâ

                  mef’ûlü mefâîlü mefâîlü faûlün
                                            mef’ûlü faûlün
                                                                       
                                                                          Nedîm


                  Açıklaması:
Ey âlicenap şuh, zavallı gönlüm senindir; hiç minnet etme ve ey mücevher madeni, bu gönüldeki gizli açık ne varsa hepsi senindir.
Sen meclise gelirsin de bir yer mi bulunmaz; yerin baş üzerindedir; çünkü, gül goncasısın, senin yerin sarığın köşesidir, gel ey gül-i ra’nâ! (sarı ve kırmızı yaprakları olan gül)
Ey gönül, ne yaparsan yap, bir iki gün cefa yüküne sabret; sonra kadeh de ev de sevgili de senindir; hem de yalnız senin!
Ey çılgın aşık, eğer o güzel razı olursa, ölülere can veren bir öpücüğü karşılığında bütün ömrünü ver; bu sözüm sana, ama yine de sen bilirsin.
Ey Nedim, gözleri zilzurna zulüm sarhoşu, kâkülü kıvrım kıvrım, kaşları çatık bu güzelin senin zalim sevgilin olduğu anlaşılıyor; bunda hiç şüphe yok.

                                       

     


Hakkında

Bu kısım siten hakkında bilgi verir. Burayı değiştirmek ve düzenlemek için admin->eklentiler->tanımı düzenle

Etiketler