Çağatay Edebiyatının Dönemleri

Kasım 24, 2014 Okuma süresi: 2 dakika
Klasik Öncesi Dönem: Çağatay yazı dilinin başlangıcı olan bu dönem 15. yüzyıldan başlar, Ali Şir Nevai’nin ilk divanın düzenlediği 1465 yılına kadar devam eder. Bu dönem Türkçesi, Harezm-Altınordu Türkçesi ile Nevai dili arasında geçiş özelliği taşır.

Başlıca temsilcileri: Sekkakî, Mevlana Lütfî, Yusuf Emîrî, Atâî, Haydar Tilbe, Seyyid Ahmed Mirza, Gedâî, Yakînî, Ahmedî.
          Klasik Çağatayca Devri: Bu dönem 15. yüzyılın ikinci yarısıyla 16. yüzyılın ilk yarısını kapsar. Timur Devleti’nde 1469-1506 yıllarında hükümdarlık yapan Hüseyn-i Baykara ile onun yakın arkadaşı ve himayesine aldığı Ali Şir Nevai’nin başlattıkları dönemdir.
     Başlıca temsilcileri: Ali Şir Nevâî, Hüseyn-i Baykara, Hamîdî, Muhammed Salih, Şeybânî, Ubeydî, Babur.
          Klasik Sonrası Devir: Bu dönem 16. yüzyılın ilk yarısından 19. yüzyılın sonuna kadar olan zamanı kapsar. Orta Asya’daki 250 yıllık siyasî birlik 16. yüzyılın sonlarına doğru Şeybanî hükümdarı Abdullah Han’ın ölümü ile sona ermiş ve Şeybanî Hanlığı Hive, Hokand ve Buhara Hanlıkları olmak üzere üçe bölünmüştür. Bu hanlıklar arasında süren iç savaşlar sebebiyle kültür hayatı da duraksamış, güçlü şair ve yazarlar yetişmediği için Çağatay edebiyatı gerilemiş, yerini zamanla Özbek diline terketmiştir.
     Başlıca temsilcileri: Ebu’l-Gazi Bahadır Han, Mûnis Harezmî, Âgehî, Kâmil, İvaz Otar, Ömer Han ve oğlu Muhammed Han, Cihan Hatun, Muhammed Şerif.



Hazırlayan: Hüseyin ARASLI


Hakkında

Bu kısım siten hakkında bilgi verir. Burayı değiştirmek ve düzenlemek için admin->eklentiler->tanımı düzenle

Etiketler