Cover Image

Afife Anjelik
Şubat 8, 2022 Okuma süresi: 4 dakika
Recaizade Mahmut
Ekrem

Recaizade Mahmut Ekrem’in kaleme aldığı ilk oyun.
1870’de yayımlanan eser, dört perdelik bir melodramdır.
Eserin konusu Batı kaynaklı bir efsaneden alınmıştır.
Yazar, oyunda sanat yapma kaygısıyla Arapça ve Farsça sözcüklere bolca yer vermiştir.
Eser, sahne teknikleri açısından da kusurludur.

Konu


Oyunda Kontes Anjelik’in, kocasının en güvendiği adam olan Jozef’in iftiralarına uğraması üzerine yaşadığı dram anlatılmaktadır. Mutlu sonla biten eserde Anjelik, kendisini ve kocasının iktidarını elde etmek isteyen Josef’e rağmen kocasına sadık kalacaktır. İdealize edilmiş bir karakter olan Anjelik; fedakâr, sadık, güvenilir, duygulu bir kadındır.

ÖzetKont Mişel, savaşa giderken karısı Anjelik’i çok güvendiği adamı Josef ’e emanet eder. Bu güvene rağmen Josef, hem iktidarı hem de âşık olduğu Anjelik’i elde etmek ister. Reddedilen Jozef, amacına kavuşmak için Kontes’e iftira atar. Anjelik, sadık kölesi Filip ile dertleşirken Jozef ve adamları Kontu aldattığı gerekçesiyle genç kadını zindana atarlar. Hamile olan Kontes, çocuğu Anna’yı zindanda doğurur.
Bu iftira Konta bir mektup ile ulaştırılır. Kont kendisine gönderilen mektupta yazılanlara inanarak eşini boşar. Hakkında idam kararı verilen Anjelik, gururunu korumak adına her şeye göğüs gerer. Tek amacı er ya da geç kocasına gerçekleri anlatabilmektir. Bir mektup yazarak en çok güvendiği hizmetçisine verir.
Saraydaki görevlilerin Jozef’in çevirdiği entrikalardan haberdar olması kendisini ölüme hazırlayan Kontes’i idamdan kurtarır. Cellatlar tarafından serbest bırakılan Kontes, kızıyla saraydan kaçarak ormana sığınır.
Savaştan dönen Kont Mişel hem karısının yazdığı mektup hem de sadık yaveri Fransuva’nın uyarıları sayesinde gerçeklerin farkına varmıştır. Mahkeme edilen Jozef idam edilir. Karısı Anjelik’in hayatta olabileceğine ihtimal vermeyen Kont, kendini avutmak için sık sık ava çıkar. Avlandığı bir gün ormanda karısı ve kızı ile karşılaşır. Karısından af diler ve eski hayatlarına geri dönerler.
👉 Tanzimat Tiyatro Özetleri

Yararlanılan Kaynaklar

Recaizâde Mahmut Ekrem’in Tiyatroları, Selda Uygur Gürbüz
Tanzimat Tiyatrosunda Avrupalı Kadınlar ve “İffet” Meselesi, Refika Altıkulaç Demirdağ

Cover Image

Vuslat yahut Süreksiz Sevinç
Şubat 3, 2022 Okuma süresi: 5 dakika
Recaizade M. Ekrem

Recaizade Mahmut Ekrem’in 1874 tarihli tiyatro eseri.
Melodram özellikler taşıyan üç perdelik bir oyundur. 

Evin küçük beyi ile cariye arasında yaşanan acıklı bir aşk hikayesidir.
Eserde birbirini seven ve evlenmek isteyen gençlerin sınıfsal farklar nedeniyle engellenmesinin yol açtığı felaket işlenmektedir.
Eserde evlilik gibi önemli bir olayda kararın gençlere bırakılması gerektiği mesajı verilir.
Yazar, sonu felaketle biten bu piyeste kölelik meselesine de değinmiştir.  Dönemin önemli konularından biri olan esaret eserde Lütfiye Hanım tipi üzerinden eleştirilir.
Ekrem, eserini Namık Kemal’in benzer bir konuyu işleyen “Zavallı Çocuk” adlı eserini örnek alarak yazmıştır.
Vuslat, Ekrem’in yazdığı üçüncü piyestir. Sanatçı, bu eseri ilk iki oyununun (Atala yahut Amerika Vahşileri, Afife Anjelik) millî olmaması nedeniyle uğradığı eleştiriler sonrasında yazmıştır.
Vuslat, sanatçının diğer oyunlarına göre teknik anlamda daha başarılıdır. Ancak aşırı duygusallık piyesi gerçeklikten uzak bir noktaya taşır. 

Özet


Vuslat, çok küçük yaşta İstanbul’un tanınmış ailelerinden birine besleme olarak verilir. Genç kız, evin oğlu Muhsin’le birlikte büyür. Zamanla iki genç birbirlerine âşık olur. Geceleri Namık Kemal’in Zavallı Çocuk adlı eserinden bölümler okurlar. Onları birbirine bağlayan içli duygulardır.
Piyesin serim bölümünde evin hanımı Naime Hanım ve Nayab Kalfa‘nın Vuslat’a görücü gelen Lütfiye Hanım’la olan diyaloglarına yer verilir. Lütfiye Hanım, Vuslat’ı bir düğünde gördüğünü, oğluna almak için ona talip olduğunu söyler. Altı yüz altınlık teklif Naime Hanım’a cazip gelir. Vuslat’ı tanımadıkları bu kadına vermeye karar verir. 

Muhsin’i seven Vuslat ise açıkça söyleyemese de çeşitli yollarla bu duruma karşı koyar. Genç kız; şarkı söylemek, piyano çalmak gibi hünerlerini sergilemek istemez. Nayab Kalfa’ya ters cevaplar verir, diğer besleme Servinaz’a içini dökmeye çalışır. Ancak Vuslat’ı kıskanan Servinaz iki aşığın ayrılması için çaba sarf edecektir. Eserde açıkça söylenmez ama Servinaz da Muhsin’i sevmektedir.

Aslında bir köle taciri olan Lütfiye Hanım, Vuslat’ı bin altına Girit’te yaşayan Mustafa Bey’e satar. Mustafa Bey, Vuslat’la evlenmek ister ancak aşk genç kızı veremin pençesine iter. Muhsin de Vuslat’ın ayrılığına dayanamayıp yataklara düşer. Mustafa Bey genç kızın haline acır, kızın tüm itirazlarına rağmen sürekli sayıkladığı Muhsin’e kavuşturmak üzere İstanbul’a getirir. Bu sırada Vuslat’ı oğullarıyla evlendirmek istemeyen Naime Hanım ve Tevfik Bey de pişmanlık içine düşüp her yerde genç kızı arar. Ancak son pişmanlık fayda etmez. Oyun iki gencin ölüm döşeğinde kavuşmalarıyla sonlanır.

İlgili Sayfa

Cover Image

Atala yahut Amerika Vahşileri
Ocak 31, 2022 Okuma süresi: 4 dakika
Recaizade Mahmut
Ekrem

Recaizade Mahmut Ekrem’in 1873’te yayımlanan oyunu.
Beş perdelik bir dram olan Atala, egzotik bir oyundur.
Eser, romantizmin önemli temsilcilerinden biri olan Fransız yazar Chateaubriand’ın (öl.1848) aynı adlı romanından uyarlamadır.
Ekrem, romanı önce Türkçeye aktarmış sonra da tiyatroya uyarlamıştır.
Eser, edebiyatımızda yabancı bir romanın sahneye adapte edildiği ilk örnektir.
Eserde aşkı ile dinî inancı arasında bir seçim yapmak durumunda kalan bir genç kızın hikâyesi anlatılmaktadır.

Oyunun kadın karakteri Atala, Amerikan yerlisi olduğu halde Hristiyanlığa bağlıdır. Fedakâr ve sadıktır. Chactas’ı kurtarmak uğruna yaşamından vazgeçer. Chactas ise savaşçı, cesur ve yiğittir. Vatan sevgisini üstün tuttuğu için medeniyetten vazgeçer, aşkı uğruna da mücadeleye girişir.

Özet

Oyun bir orman dekoruyla açılır. Nata kabilesinden bir yerli olan Chactas babasını kaybedip vatanından uzak düşmüştür. Sonrasında babası yerine koyduğu Lopez’i ve medeniyeti bırakarak kabilesine dönmeye karar verir. Köyüne dönmeye çalışırken düşman kabilenin eline düşer. Kabile reisi Chactas’ın öldürülmesine karar verir. Kabile lideri Simagan’ın kızı Atala ile Chactas’a ilk görüşte birbirlerine âşık olurlar.

Yerli bir anne ile İspanyol bir babadan dünyaya gelen Atala gizli bir Hristiyan’dır. Annesi Atala’nın çocukluğu sırasında çektiği hastalıktan kurtulması için onu Meryem Ana’ya adayacağına dair söz vermiştir. Annesi ölüm döşeğindeyken Atala’dan bu sözü tutmasını ve hiç evlenmemesini istemiştir.

Atala, Chactas’ın iplerini çözerek onu muhafızların elinden kurtarır. Atala’nın Chactas’ı kurtarmak için kabilesinden ve babasından vazgeçmesi olayların çatışma noktasıdır. Yollara düşen iki âşık, Hıristiyan bir misyonerin mağarasına sığınır. Atala’nın annesine verdiği söz nedeniyle Chactas’la beraber olması imkânsızdır. Atala bu nedenle kendini zehirler. Olay dramatik bir intihar sahnesiyle Hristiyan misyonerin tesellileriyle ve Chactas’ın yakarışlarıyla sonlanır.

İlgili Sayfa
👉 Tanzimat Dönemi Tiyatro Özetleri

Yararlanılan Kaynaklar

Recaizade Mahmut Ekrem’in Atala Çevirisini Biçimlendiren Kültürel ve Estetik Kaygılar, Nihayet Arslan
Recaizâde Mahmut Ekrem’in Tiyatroları, Selda Uygur Gürbüz
Türk Dramatik Edebiyatında Romandan Tiyatroya İlk Uyarlama: Atala yahut Amerika Vahşileri

Cover Image

Atala yahut Amerika Vahşileri
Ocak 31, 2022 Okuma süresi: 4 dakika
Recaizade Mahmut
Ekrem

Recaizade Mahmut Ekrem’in 1873’te yayımlanan oyunu.
Beş perdelik bir dram olan Atala, egzotik bir oyundur.
Eser, romantizmin önemli temsilcilerinden biri olan Fransız yazar Chateaubriand’ın (öl.1848) aynı adlı romanından uyarlamadır.
Ekrem, romanı önce Türkçeye aktarmış sonra da tiyatroya uyarlamıştır.
Eser, edebiyatımızda yabancı bir romanın sahneye adapte edildiği ilk örnektir.
Eserde aşkı ile dinî inancı arasında bir seçim yapmak durumunda kalan bir genç kızın hikâyesi anlatılmaktadır.

Oyunun kadın karakteri Atala, Amerikan yerlisi olduğu halde Hristiyanlığa bağlıdır. Fedakâr ve sadıktır. Chactas’ı kurtarmak uğruna yaşamından vazgeçer. Chactas ise savaşçı, cesur ve yiğittir. Vatan sevgisini üstün tuttuğu için medeniyetten vazgeçer, aşkı uğruna da mücadeleye girişir.

Özet

Oyun bir orman dekoruyla açılır. Nata kabilesinden bir yerli olan Chactas babasını kaybedip vatanından uzak düşmüştür. Sonrasında babası yerine koyduğu Lopez’i ve medeniyeti bırakarak kabilesine dönmeye karar verir. Köyüne dönmeye çalışırken düşman kabilenin eline düşer. Kabile reisi Chactas’ın öldürülmesine karar verir. Kabile lideri Simagan’ın kızı Atala ile Chactas’a ilk görüşte birbirlerine âşık olurlar.

Yerli bir anne ile İspanyol bir babadan dünyaya gelen Atala gizli bir Hristiyan’dır. Annesi Atala’nın çocukluğu sırasında çektiği hastalıktan kurtulması için onu Meryem Ana’ya adayacağına dair söz vermiştir. Annesi ölüm döşeğindeyken Atala’dan bu sözü tutmasını ve hiç evlenmemesini istemiştir.

Atala, Chactas’ın iplerini çözerek onu muhafızların elinden kurtarır. Atala’nın Chactas’ı kurtarmak için kabilesinden ve babasından vazgeçmesi olayların çatışma noktasıdır. Yollara düşen iki âşık, Hıristiyan bir misyonerin mağarasına sığınır. Atala’nın annesine verdiği söz nedeniyle Chactas’la beraber olması imkânsızdır. Atala bu nedenle kendini zehirler. Olay dramatik bir intihar sahnesiyle Hristiyan misyonerin tesellileriyle ve Chactas’ın yakarışlarıyla sonlanır.

İlgili Sayfa
👉 Tanzimat Dönemi Tiyatro Özetleri

Yararlanılan Kaynaklar

Recaizade Mahmut Ekrem’in Atala Çevirisini Biçimlendiren Kültürel ve Estetik Kaygılar, Nihayet Arslan
Recaizâde Mahmut Ekrem’in Tiyatroları, Selda Uygur Gürbüz
Türk Dramatik Edebiyatında Romandan Tiyatroya İlk Uyarlama: Atala yahut Amerika Vahşileri

Cover Image

Recaizade Mahmut Ekrem – Slayt
Kasım 22, 2011 Okuma süresi: 6 dakika
Recaizade Mahmut Ekrem slayt indir
Recaizade Mahmut Ekrem

11. sınıf Türk Edebiyatı dersinden işlenen Tanzimat 2. dönemin önemli sanatçılarından Recaizade Mahmut Ekrem ile ilgili powerpoint sunumunu ders anlatımının sonundaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz. Ayrıca Recaizade Mahmut Ekrem’in romanı Araba Sevdası’nın özetini dosyanın devamında görebilirsiniz.

Recaizade Mahmut Ekrem’in Hayatı

(1847-1914)

Recaizade Mahmut Ekrem’in Hayatı

1 Mart 1847’de İstanbul’da doğdu. 31 Nisan 1914’te İstanbul’da yaşamını yitirdi. 19’uncu Yüzyıl Osmanlı edebiyatının önemli isimlerinden. Tanzimat’ın ilk yıllarında Takvimhane Nazırı Recai Efendi’nin oğlu. Babasından Arapça ve Farsça öğrendi. 1858’de ilköğretimini tamamladı. Harbiye İdadisi’ni sağlık nedeniyle yarıda bıraktı. 1862’de Hariciye Nezareti Mektub-i Kalemi’ne girdi. 1868’de Şurayı Devlet (danıştay) muavini oldu.
1874’te Tanzimat ve Nafia Daireleri Başmuavinliği görevine getirildi. Bir yandan da Mekteb-i Mülkiye (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi) ve Mekteb-i Sultani’de (Galatasaray Lisesi) öğretmenlik yaptı. Resmi görevle Trablusgarp’a gönderildi. 1908’de 2’nci Meşrutiyet’ten sonra kurulan Kamil Paşa kabinesinde Maarif Nazırı oldu. Hayattayken üç oğlunun ve özellikle de Nijad’ın ölümüyle yıkıldı. Yaşamını yitirdiğinde Meclis-i Âyan üyesiydi.

Recaizade Mahmut Ekrem’in Edebi Yönü

Edebiyatla genç yaşta ilgilenmeye başladı. Namık Kemal ile tanıştı, “Encümen-i Şuara”ya katıldı. İlk yazıları Namık Kemal yönetimindeki Tasvir-i Efkar gazetesinde yayanlandı. Namık Kemal’i Avrupa’ya gidişinden sonra gazetenin yönetimini üstlendi. 1870’lerden sonra kendisini tümüyle yazılarına verdi. Batı edebiyatından çeviriler yaptı.
1870’te ilk oyunu “Afife Anjelik”, 1871’de ilk şiir kitabı “Nağme-i Seher” yayınlandı. Ölümünden sonra yayınlanan komedisi “Çok Bilen Çok Yanılır” en yetkin tiyatro oyunu sayılır.

Muallim Naci ile yaptığı tartışmalarla Servetifünun Edebiyatının kuruluşuna zemin hazırladı. Sanatta güzellik ilkesine bağlı kaldı. Sanat için sanat anlayışını savundu. Doğaya dönük, insanı doğa içinde ele alan şiirler yazdı. Aşk ve ölüm temalarını işledi.
Eski-yeni edebiyat tartışmalarının merkezinde yer aldı. Edebiyatımızın yenileşme ve gelişmesinde önemli katkıları oldu.
Tek romanı Araba Sevdası Türk edebiyatında gerçekçi (realist) romanın ilk örneklerinden biri sayılır.

Recaizade Mahmut Ekrem’in Eserleri

ŞİİR:  Nağme-i Seher (1871)  Yadigâr-ı Şebâb (1873)  Zemzeme (3 cilt, 1883-1885)  Tefekkür (düzyazı ile karışık, 1888)  Pejmürde (düzyazı ile karışık, 1893)  Nijad Ekrem (2 cilt, anılarla birlikte, 1900-1910)  Nefrin (1914)
ROMAN:  Araba Sevdası (1896-1963)
ÖYKÜ:  Saime (1888)  Muhsin Bey yahut Şairliğin Hazin Bir Neticesi (1890)  Şemsa (1895)
OYUN:  Afife Anjelik (1870)  Atala yahut Amerikan Vahşileri (1873)  Vuslat yahut Süreksiz Sevinç (1874)  Çok Bilen Çok Yanılır (1916)
DÜZYAZI:  Talim-i Edebiyat (1872)  Takdir-i Elhan (1886)  Kudemaden Birkaç Şair (1888)  Takrizat (1896)

ARABA SEVDASI (özet)

Tanzimat edebiyatında Namık Kemal‘in “İntibah“, Ahmet Mithat Efendi‘nin “Felatun Bey ile Rakım Efendi”den sonra, üzerinde en çok durulması gereken üçüncü Tanzimat romanı Recaizade Mahmut Ekrem‘in yazdığı ilk realist roman olan Araba Sevdası‘dır. Recaizade Ekrem’in otuz yaşlarında yazdığı, kırk dokuz yaşında yayımladığı bu roman; İstanbul’un renkli karakterlerini, eğlencelerini mesire yerlerini, alafrangalığa özenen züppeleri, özellikle Abdülhamit döneminin paşazadelerini, zevk özelliklerini gerçekçi bir gözlemle yansıtmaya çalışır. Yaşam izlenimlerinden çıkarılmış gibidir. “Şemşa” ile “Muhsin Bey” uzun hikayelerinden sonraki ustalığını gösterir. Romantizmden realizme geçen ilk romanımız sayılır. Yöresel, yergisel, töresel yanları ağır basar.
Yirmi dört yaşlarına gelen Bihruz Bey, zengin bir ailenin şımarık çocuğudur. Evde, özel öğretmenlerden yarım yamalak bir öğrenim görmüş, alafranga özentiler içerisindedir. Babasının ölümü üzerine kendisine büyük bir servet kalır. Züppece bir yaşam tutturur. Şımarıklığı, sorumsuzluğu, herkesten daha şık giyinmek, az buçuk bildiği Fransızcasını olur olmaz yerlerde kullanmak tutkusu artar. Çalıştığı kaleme zaman buldukça uğramaktadır. En büyük zevki, zamanın modasına uyarak son derece gösterişli arabasıyla mesireleri, eğlence yerlerini dolaşmaktır. Bir gün Çamlıca sırtlarında dolaşırken, güzel bir araba içinde sarışın bir kız görür. Hemen âşık olur. Sarışının zannettigi kira arabasına gizlice bir aşk mektubu atar. Yüksek bir aileden sandığı sarışın ise, adi bir sokak yosmasıdır. Periveş adındaki bu düşkün kadına şiirler yazar, geçebileceği yerlerde dolaşır, bulamaz. Yazdığı mektuba cevap beklerken, yalan söylemekten hoşlanan arkadaşı Keşfi Bey’den Periveş’in öldüğü haberini alır. Mezarını bulabilmek için çırpınıp durduğu bir gün sevdiği kızla Şehzadebaşı’nda karsılaşır. Sevgilisinin ablası zanneder. Periveş’in mezarını sorar. Alaylı kahkahalarla karsılaşınca sevdiğinin düşkün bir kadın olduğunu anlar.

Recaizade Mahmut Ekrem Slaytı İndir

Arama Yapalım mı?

Hakkında

Bu kısım siten hakkında bilgi verir. Burayı değiştirmek ve düzenlemek için admin->eklentiler->tanımı düzenle

Kategoriler

Etiketler