Cover Image

İhsan Oktay Anar (1960)

Haziran 22, 2024 Okuma süresi: 3 dakika
Puslu Kıtalar Atlası: 17. yüzyılda İstanbul’da geçen roman; Galata’da korsanlar, bıçkınlar, dilenciler, kumarbazlar, hırsızlar, delilerden oluşan bir çevrede geçer. Düş gücü zengin bir ihtiyar (Uzun İhsan Efendi), düşlerinden devşirdiklerini Puslu Kıtalar Atlası adlı bir kitaba döker ve kitabını savaşa gitmek üzere olan oğlu Bünyamin’e emanet eder. Eserde, tuhaf bir siyah sikke (kara para) sayesinde sonsuzluğa kavuşmayı arzulayan Büyük Efendi Ebrehe ile bu parayı tesadüfen bulan Bünyamin arasındaki mücadele konu edilir. Bünyamin, kötülüğü, yani kara parayı ele geçirerek sonsuzluğa ulaşmayı hedefleyen Ebrehe ile olan mücadelesinde, babasının verdiği defteri rehber edinerek kötülüğü alt eder ve bilgeliğe ulaşır.

Kitab-ül Hiyel (Eski Zaman Mucitlerinin İnanılmaz Hayat Öyküleri): Eserde Yasef Çelebi, Calûd ve Üzeyir Bey olmak üzere üç hiyelci ustasının (mucit / mühendis) öyküsü anlatılır. Yafes Çelebi’nin öyküsü, aynı zamanda romanın çerçeve öyküsüdür. Roman, bu çerçeve öykü içine serpiştirilen alt öykülerle bir bütünlük oluşturur. 19. yüzyılda İstanbul’da geçen roman, renkli ve coşkulu bir atmosferde sunulur. Bir efsaneden yola çıkan yazar, gücünü uzun saçlarından alan Samson’un yerine, gücünü aklından alan insanın trajedisini fantastik bir serüvenle işler. Eserde doğaya hükmetme erkine rağmen mutluluğu yakalayamayan insanın hikâyesi işlenmektedir.

Efrasiyab’ın Hikâyeleri: İç içe geçmiş fantastik hikâyelerden oluşan bir romandır. Romanın ana karakterlerinden biri olan Ölüm, bir sonraki alacağı can olan Uzun İhsan’ı bulmaya çalışmaktadır. Bu kovalamacada kendisine eşlik eden Cezzar Dede ile birbirlerine hikâyeler anlatarak sekiz mahalle dolaşırlar. Romanın sonunda tüm anlatılanların Cezzar Dede’nin torunlarına anlattığı bir hikâye olduğu anlaşılır.

Amat: Roman, 1670 yılında İstanbul’dan hareket eden bir Osmanlı savaş gemisinin açık denizlerde yaptığı fantastik bir yolculuğun hikâyesidir. Alegorik özellikler gösteren eserde, dünya kurulduğundan beri süren insan ile şeytan arasında geçen mücadele anlatılmaktadır. Dünyayı sembolize eden geminin kaptanı Diyavol, hikâyenin asıl kahramanıdır. Açıkça söylenmese de kaptan, şeytanı simgelerken gemideki 247 mürettebat da cezalandırılmayı hak eden insanlardır.


Cumhuriyet Dönemi Roman Konu Testi 4

Nisan 7, 2024 Okuma süresi: 11 dakika
1975’te “Kadının Sosyal Hayatının İnceleme ve Araştırma Derneği” tarafından yazara “Kadın Yazarların Annesi” ünvanı verilmiştir. Öğretmenliği sırasında öğrencilerine dair aldığı notları “Benim Küçük Dostlarım” adıyla yayımlayan sanatçı, daha çok şairliği ile tanınmıştır. Roman türünde de eser veren yazarın eserlerinde öne çıkan temalar ise aşk, aile, evlilik, namus, fazilet ve millî birliktir.
2. Parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Halide Nusret Zorlutuna
B) Halide Edip Adıvar
C) Şükufe Nihal Başar
D) Emine Işınsu
E) Sevinç Çokum

—, nesil çatışmalarını anlattığı — romanında kendi kültürel değerlerine yabancılaşan bireylerdeki ahlaki çürümeyi, mekânın taşıdığı simgesel değer üzerinden kurguya taşır. Bu simgesel değerlerin temel mekânı yine İstanbul’dur. Eserde geleneksel yaşamdan apartman hayatına geçiş, yaşamdaki tüm değişimlerle birlikte takip edilir. Bu açıdan mekân modernleşme ilişkisinin Türk romanı içerisinde başarılı bir biçimde yansıtıldığı bir romandır.
3. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu – Kiralık Konak
B) Reşat Nuri Güntekin – Son Sığınak
C) Halide Edip Adıvar – Mor Salkımlı Ev
D) Aka Gündüz – Dikmen Yıldızı
E) Refik Halit Karay – Bugünün Saraylısı

1937 tarihli bu roman, yazarların artık Anadolu coğrafyası içerisinde doğal bir biçimde yol almaya başladıklarını gösteren ilk eserlerden biridir. Roman, 1900’lü yılların başında Osmanlı kasabalarındaki değişimin izlerini derinlikli bir biçimde ele alması bakımından dikkate değerdir. Taşranın kapalı ekonomik yapısındaki dönüşümün yarattığı ahlaki yozlaşma, yazarın hikâyelerinde de sıklıkla işlediği bir husustur.
4. Parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gönül Hanım
B) Yaprak Dökümü
C) Kuyucaklı Yusuf
D) İnce Memed
E) Karartma Geceleri

Eser, Meşrutiyet yıllarında İttihat ve Terakki ile Hürriyet ve İtilaf Fırkası arasındaki iktidar çatışmasını anlatmaktadır. Romanda İttihat ve Terakkinin iktidarı bütünüyle ele geçirme süreci gerçek kişi ve olaylarla verilir. İttihatçılar gücü ellerinde tutabilmek için muhalifler üzerinde baskı kurarlar. Birçoğu yurt dışına kaçan muhalifler ise sadece basın hayatında etkilidirler. Romanın başkahramanı Ahmet Kerim, muhalif olmasına rağmen her iki taraf hakkında yaptığı objektif değerlendirmelerle bu iki siyasi hareketin gerçek yönlerini ortaya koyar.
5. Parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ateşten Gömlek
B) Yaban
C) Yeşil Gece
D) Hüküm Gecesi
E) Üç İstanbul

6. Aşağıdaki romanlardan hangisi Millî Mücadele yıllarındaki İstanbul’u konu alan romanlardan biri değildir?
A) Esir Şehrin İnsanları
B) Vurun Kahpeye
C) Sodom ve Gomore
D) Sözde Kızlar
E) Sahnenin Dışındakiler

Türk öykücülüğünde yaşanan kırılmanın başat figürlerinden biridir. Olay merkezli öykü geleneğinin dışına çıkarak dikkatini daha ziyade gündelik hayatın anlık kesitlerine yoğunlaştırır. Üç yüzü aşkın öyküsüyle hikâye yazarı olarak anılmayı fazlasıyla hak eden yazarın üç de romanı vardır.
7. Parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cevat Şakir Kabaağaçlı
B) Haldun Taner
C) Memduh Şevket Esendal
D) Sabahattin Ali
E) Orhan Kemal

Bu romanda üzerinde ısrarla durulan mesele din ve taassuptur. Romanda Anadolu’daki Yunan işgali ve bu işgali sonlandıran Millî Mücadele anlatılır. İstanbul’da Kız Öğretmen Okulundan mezun olan kahramanın öğretmenlik yönü ise Anadolu’da geçen bu serüvende pek öne çıkmaz. Okuyucu, onu daha ziyade Yunan işgaline karşı Batı Anadolu’da verilen mücadele ile tanır.
8. Parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çalıkuşu
B) Vurun Kahpeye
C) Dikmen Yıldızı
D) Aşk ve Zafer
E) Hilal Görününce

Bu yazarların eserlerinde toplumcu gerçekçiliğe has olarak görülen temel bazı çatışmalar vardır: ağa-köylü, halk-yönetici, zengin-fakir, güçlü-güçsüz gibi. Yazarlar, toplumdaki düzensizliklerin, çatışmaların ve köy, kasaba gibi küçük yerleşim yerlerinin sorunları üzerinde yoğunlaşmışlardır. Anadolu coğrafyası ve Anadolu halkı en sık işlenen konular içinde yer almıştır. Bu romancıların çoğu Anadolu gerçeklerini bizzat yaşayan insanlar olduklarından tecrübe edilen her şey eserlere çok daha gerçekçi bir şekilde yansımıştır.
9. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen yazarlardan biri değildir?
A) Samim Kocagöz
B) Dursun Akçam
C) Talip Apaydın
D) Samiha Ayverdi
E) Fakir Baykurt

Rıfat Ilgaz, 1969 yılında kaleme aldığı — romanında öğretmenlik yaptığı Düzce‘nin Akçakoca kasabasını anlatır. Yaptığı gözlemler ve edindiği tecrübelerden hareketle geçimlerini fındık yetiştiriciliğiyle sağlayan kasaba insanını çok yönlü bir biçimde konu edinir. 1981 yılında yayımlanan — romanında ise çocukluğunun geçtiği Kastamonu‘nun Cide kasabasındaki insanların denizle ve ormanla olan yaşam mücadelesini ele alır. Her iki eser de Batı Karadeniz insanının doğayla ilişkisini ve onun yaşamından izleri bize sunar.
10. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?
A) Karadeniz’in Kıyıcığında, Karartma Geceleri
B) Denizin Çağırışı, Yıldız Karayel
C) Karadeniz’in Kıyıcığında, Yıldız Karayel
D) Halime Kaptan, Denizin Çağırışı
E) Karartma Geceleri, Halime Kaptan

1950’ye kadar Türk edebiyatında gerçekçilik Sabahattin Ali ve Sadri Ertem’in yazdıklarında yansıma bulsa da 1950’lerde yetişen Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Kemal Tahir, Samim Kocagöz gibi yazarlar toplumcu gerçekçi akımın önemli isimleri olarak Türk edebiyatına damga vururlar. Bu yazarlarla işçi ya da köylünün koşulları, bu koşullar karşısındaki bilinçli-bilinçsiz tutumları artık edebî metinlerin konusu olmaya başlar.
11. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen yazarlardan herhangi birine ait değildir?
A) Kuyucaklı Yusuf
B) Yılanı Öldürseler
C) Bir Varmış Bir Yokmuş
D) Onuncu Köy
E) Murtaza

Roman, hikâye, gezi yazısı ve oyun türünde pek çok eser kaleme almıştır. Eserlerindeki konu çeşitliliği ve üslubunun her yaşa hitap etmesi onun her zaman güncel bir yazar olmasını sağlamıştır. Eser verdiği türlerden biri olan ancak her zaman romanlarının gerisinde kalan hikâyelerinin sayısı iki yüzü aşkındır. Hikâyelerinde bireyleri merkeze koyarak toplumsal sorunları ele alan yazar, hikâyelerinde hemen her türde insana yer vermiştir.
12. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen yazara ait değildir?
A) Tanrı Misafiri
B) Sönmüş Yıldızlar
C) Leyla ile Mecnun
D) Olağan İşler
E) Milli Savaş Hikâyeleri

Daha çok öyküleriyle tanınan yazar “imgesel öykü” türünün ilk örneklerini vermiştir. İçine girebilmek için emek gerektiren yapıtlarıyla Türk edebiyatında kendine farklı bir yer edinmiştir. Aynı zamanda felsefeyle uğraşan ve üniversitede felsefe dersleri veren yazar, yapıtlarında edebiyatla felsefeyi bütünleştirmeyi başarmıştır. Eserlerinde insanın yaşama yönelik değerleri, toplumun izleri açıkça görülür.
13. Parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hilmi Yavuz
B) Haldun Taner
C) Bilge Karasu
D) Oğuz Atay
E) Nazlı Eray

En verimli dönemini 1933-1956 yılları arasında geçiren sanatçı, Türk edebiyatında gelenek ile modernlik arası bir çizgide duran önemli bir yazardır. Onun eserleri devasa bir hatıra kitabının bölümleri gibidir ve daima geçmişten beslenir. Boğaziçi’nde, Rumeli Hisarı’nda, Çamlıca’da geçirdiği çocukluğu ve gençliği, yazarın yazarlık sürecini etkilemiş ve onu bir geçmiş zaman anlatıcısına dönüştürmüştür.
14. Parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Memduh Şevket Esendal
B) Ahmet Hamdi Tanpınar
C) Cevat Şakir Kabaağaçlı
D) Sait Faik Abasıyanık
E) Abdülhak Şinasi Hisar

Neredeyse bütün romanlarında idealize edilmiş münevver bir kadın tipi mevcuttur. Ancak bu tip günümüz ölçeğinde yükseköğrenim görmüş, belli alanlarda ihtisas yapmış kişilerden farklıdır. O, genellikle bir mürşidin manevi terbiyesinde yetişmiş olgun insandır. Yazarda münevverliğin / aydınlığın / entelektüelliğin ölçüsü tasavvuf terbiyesidir. Yazara göre toplumu yönlendirebilecek güce sahip ideal kadın tasavvuf terbiyesi almış kadındır, o bu terbiyeyle hem muhafazakâr hem mütedeyyin hem de münevverdir.
15. Parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Nezihe Meriç
B) Samiha Ayverdi
C) Leyla Erbil
D) Sevgi Soysal
E) Nazlı Eray

Orhan Pamuk’un ilk romanıdır. Roman “Karanlık ve Işık” adıyla Milliyet Yayınları Roman Ödülü’nü almıştır. Eser, 1982’de farklı bir isimle yayımlanmıştır. Yazar, romanı yine bir aile romanı olan Thomas Mann’ın Buddenbrook Ailesi’nden etkilenerek yazmıştır.
16. Parçada sözü edilen roman aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sessiz Ev
B) Eskici ve Oğulları
C) Cevdet Bey ve Oğulları
D) Yeni Hayat
E) Ev Sahipleri

Bozbulanık adlı ilk öykü kitabını 1953’te yayımlayan —, 1950 Kuşağı olarak adlandırılan ve Türk öyküsünde büyük bir kırılma yaşatan öykücülerden biridir. Eserlerinde toplumsal konulara ağırlık veren yazarın en çok değindiği sosyal mesele kadının toplumdaki yeri, rolü ve varoluş mücadelesidir. Sanatçı, değindiği tüm sosyal meselelere insanın birey olması, olduğu gibi kabul görmesi, değer verilmesi açısından bakmıştır.
17. Parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Latife Tekin
B) Nezihe Meriç
C) İnci Aral
D) Nazlı Eray
E) Füruzan


Cover Image

Samet Ağaoğlu (1909-1982)

Ocak 23, 2024 Okuma süresi: 11 dakika








Samet Ağaoğlu (1909-1982)





Samet Ağaoğlu (1909-1982)

Samet Ağaoğlu
  • Cumhuriyet dönemi yazarı, politikacı.
  • 1909’da Bakü’de doğdu.
  • Gazeteci, düşünür ve siyaset insanı Ahmet Ağaoğlu’nun (öl. 1939) oğludur.
  • 1931’de Ankara Hukuk Fakültesinden mezun oldu.
  • Aynı yıl Varlık dergisinde ilk öyküsünü yayımladı.
  • Bir süre İktisat ve Ticaret bakanlıklarında çalıştı.
  • 1946’da memuriyetten ayrılarak Demokrat Partiye katıldı.
  • 1950-60 yılları arasında milletvekili olarak üç dönem Mecliste bulundu. Adnan Menderes hükûmetlerinde çalışma, sanayi ve devlet bakanı olarak görev yaptı.
  • 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra tutuklanarak ömür boyu hapse mahkum edildi.
  • 1964’te özel afla serbest kaldı.
  • Son yıllarını hikâye ve hatıralarını yazıp yayımlamakla geçirdi.
  • 6 Ağustos 1982’de İstanbul’da öldü.

Sanat Anlayışı

  • Öykü ve hatıra/portre yazarı olarak tanınmaktadır.
  • Öykülerinde kişilerin iç dünyasını sergilemeye çalışmıştır.
  • Kahramanları genellikle dengesiz, ihtiraslı, kuruntulu, saplantıları olan hastalıklı tiplerdir.
  • Eser ve kahramanlarında Dostoyevski etkisi görülür.
  • Öykülerinde -Strazburg Hatıraları adlı eserinde olduğu gibi- genellikle anılarından yararlanma yoluna gitmiştir.
  • Hatıralarında da üslup ve kurgu peşindedir.
  • Yazarın hatıra/portre türünde en tanınmış eseri Babamın Arkadaşları‘dır. Kitapta Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Fuat Köprülü, Halide Edip gibi siyaset ve fikir dünyamızdan öne çıkan yirmi yedi kişi tanıtılmıştır.
  • Yazar, dil konusunda bütünüyle eskiye bağlı kalmıştır.

Eserleri

  • Öykü: Strazburg Hatıraları, Zürriyet, Öğretmen Gafur, Büyük Aile, Hücredeki Adam, Katırın Ölümü.
  • Anı ve Gezi: Babamdan Hatıralar, Babamın Arkadaşları, Aşina Yüzler, Arkadaşım Menderes, Marmara’da Bir Ada, Sovyet Rusya İmparatorluğu, İlk Köşe

İlgili Sayfa

👉 Portre Türü

Yararlanılan Kaynaklar

  • Samet Ağaoğlu’nun Hatıraları, Ertan Örgen
  • Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, Ağaoğlu Samet
  • Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman, Cevdet Kudret


Cover Image

Cumhuriyet Dönemi Roman Konu Testi 3

Mart 8, 2023 Okuma süresi: 9 dakika
II. Dünya Savaşı öncesinde Türkiye’deki durumun panoramasının çizildiği Ahmet Hamdi Tanpınar’ın — adlı romanında vurgun hazırlıklarının daha savaş çıkmadan yapılmaya başlandığı görülür. Yakup Kadri’nin — adlı eserinde de savaş öncesinde ticaret âleminde büyük bir durgunluk olduğuna dikkat çekilir. Zeytinyağı, pirinç gibi temel gıda maddeleri piyasada bulunmaz olur. Vurguncuların sayısı giderek artar. İstanbul’da savaş namına karaborsa hakimdir.
2. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) Mahur Beste, Yaban
B) Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Kiralık Konak
C) Huzur, Panorama
D) Aydaki Kadın, Hüküm Gecesi
E) Sahnenin Dışındakiler, Bir Sürgün

I. Yılkı Atı
II. Dağların Sultanı
III. Çello
IV. Dik Bayır
V. Can Şenliği
3. Yukarıdaki numaralanmış eserlerden hangisi farklı bir yazara aittir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

Şiirlerinde “hayal eden” sanatçı, romanlarında daha çok düşünen adamdır. Nesirlerinde kendisini daha serbest, adeta daha mesut hissetmiştir. Zira burada onun karşısında Yahya Kemal ve Ahmet Haşim gibi büyük rakipler yoktur. Dikkate şayandır ki o, mensur eserlerini olgunluk çağına ulaştıktan sonra yazmıştır.
4. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Necip Fazıl Kısakürek
B) Rıfat Ilgaz
C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Cahit Sıtkı Tarancı

Sadri Ertem’in 1931’de — adlı eseri, toplumcu romanın genelde ilk örneği kabul edilir. Bu eser, birçok yazarı etkilemiş ve onların bu doğrultuda roman yazmalarına zemin hazırlamıştır.
5. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Bacayı İndir Bacayı Kaldır
B) Köyün Kamburu
C) Çıkrıklar Durunca
D) Kuyucaklı Yusuf
E) Bizim Köy

Cumhuriyet Devri Türk Edebiyatı içerisinde roman, röportaj, şiir, gezi, oyun türlerinde eser vermiş olmasına rağmen daha çok hikâyeci kimliğiyle dikkati çeken bir yazardır. Öyküleri sıklıkla kadınlardan ve çocuklardan oluşan bir şahıs kadrosu etrafında şekillenmiştir. Yazar öykülerinde özellikle çevresi tarafından yalnız bırakılmış, bir şekilde ötekileştirilmiş ve toplumun algıları neticesinde yalnızlaşmış kadınları ve bu kadınlarla birlikte hayata tutunma çabasında olan çocukları anlatır.
6. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen yazara ait değildir?
A) Parasız Yatılı
B) Kısmet Büfesi
C) Benim Sinemalarım
D) Gecenin Öteki Yüzü
E) Berlin’in Nar Çiçeği

Sanatçı bir yandan sanat değeri yüksek edebî eserler verirken diğer yandan geçim kaygısıyla Server Bedii müstear ismiyle popüler tüketime hitap eden romanlar kaleme almıştır.
7. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yaşar Kemal
B) Aziz Nesin
C) Orhan Kemal
D) Kemal Tahir
E) Peyami Safa

8. Aşağıdakilerden hangisi postmodern romanlar için söylenemez?
A) Biçimsel deneysellik ön plandadır.
B) Okur, yazma sürecinin tanığı haline getirilir.
C) Dil ve üslûpta deformasyon ve sapmalar görülür.
D) Bu tür eserlerde ideoloji ön plandadır.
E) Anlatım teknikleri bakımından zengindir.

—, 1985 yılında yayımlanan — romanı ile üstkurmaca olarak tanımlanabilecek bir roman yazımına adımını atmıştır. Roman, Sessiz Ev romanının tarihçi karakteri Faruk Darvınoğlu’nun giriş yazısıyla başlamaktadır. Yazar, böylece önceki romanın kurmaca karakterini yeni romanın yazarı konumuna getirerek okura bir oyun oynar.
9. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) Orhan Pamuk – Beyaz Kale
B) Bilge Karasu – Gece
C) Nezihe Meriç – Korsan Çıkmazı
D) Oğuz Atay – Tutunamayanlar
E) Latife Tekin – Unutma Bahçesi

Romanın kahramanı için kötülüklerin en büyüğü tarlalarında biten çakırdikenidir. Temelde dikenler, köylüye kötülük eden zalim, gözü dönmüş ağaları, yöneticileri sembolize eder. Genç eşkıya, kitabın sonunda halka zulmeden ağayı öldürür, köylüler de bu dikenleri ateşe verirler. Ateşe verilen mekân huzurunda Abdi Ağa ve ağalık düzeni küle çevrilir.
10. Parçada sözü edilen roman aşağıdakilerden hangisidir?
A) Üç Anadolu Efsanesi
B) Ağrı Dağı Efsanesi
C) Çakırcalı Efe
D) İnce Memed
E) Binboğalar Efsanesi

—, romanlarında yansıttığı gerçeklik ve bu gerçekliği işleyişi bakımından toplumcu gerçekçi bir yazardır. — adlı romanında, çalışmak için Çukurova’ya gelen üç köylü arkadaşın şahsında, onların şehirle, birbiriyle ve diğer insanlarla olan ilişkilerini irdelemekte ve sistemin zorunlu bir sonucu olarak emeğe ve birbirine yabancılaşan insanın nasıl sömürüldüğünü net bir biçimde ortaya koymaktadır.
11. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) Yaşar Kemal, İnce Memed
B) Kemal Tahir, Sağırdere
C) Orhan Kemal, Bereketli Topraklar Üzerinde
D) Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf
E) Fakir Baykurt, Kaplumbağalar

Yaşar Kemal’in dörtlemesinde her cilt hem roman karakterleri hem de olay örgüsü bakımından birbirinin devamıdır. Dörtleme, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra alınan mübadele kararları gereği, Anadolu Rumlarının terk etmek zorunda kaldığı bir adaya, Yunanistan’dan gönderilen Türklerin yanı sıra Anadolu’dan çeşitli nedenlerden dolayı gelip yerleşen insanların yeni bir toplum inşa etmeye çalışmalarını konu alır.
12. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen dörtlemenin romanlarından biri değildir?
A) Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana
B) Karıncanın Su İçtiği
C) Tan Yeri Horozları
D) Çıplak Deniz Çıplak Ada
E) Hüyükteki Nar Ağacı

— ve —, Kemal Tahir’in 1955 ve 1957 yıllarında kaleme aldığı, Türk köyü ve köylüsünü geniş bir perspektifle dikkatlere sunduğu nehir roman türünün en güzel örneklerindendir. Bu iki roman, yazarın Çankırı hapishanesinde tanık olduğu şahsiyetlerden hareket kazanarak yazılmış olmakla birlikte eserlerde ele alınan motifler Türk halk bilimi açısından oldukça zengindir.
13. Parçada bırakılan boşluklara aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) Esir Şehrin İnsanları, Esir Şehrin Mahpusları
B) Sağırdere, Körduman
C) Devlet Ana, Kurt Kanunu
D) Yorgun Savaşçı, Bozkırdaki Çekirdek
E) Karılar Koğuşu, Dam Ağası

Hemen bütün eserlerinde masal terminolojisini özgün ve başarılı kullanan yazar, çağdaş bir masalcı anlatımına sahiptir. Ancak bunu yaparken masalların kurgusal yapılarını değiştirerek modern çağın şartlarına uygun metinler oluşturur. Anlatılarında genel olarak Doğu ve Batı masallarından yararlanır. Özellikle Batı masallarını dönüştürürken masal kahramanlarının olağanüstü donanımlarını değiştiren sanatçı, bazen ironik bir yaklaşımla bu kahramanları trajik bir sonla baş başa bırakır.
14. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Murathan Mungan
B) Leyla Erbil
C) İnci Aral
D) Ferit Edgü
E) Tomris Uyar

Bu tür romanlarda gerçek ile gerçek dışı birlikte ele alınır. Eserlerde sıradan mekân ve karakterler doğaüstü olaylarla iç içe ve bir uyum içinde verilir. Bu durum roman kişileri tarafından olağan olarak karşılanır.
15. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen roman anlayışının edebiyatımızdaki temsilcilerinden biridir?
A) Halikarnas Balıkçısı
B) Nezihe Meriç
C) Bilge Karasu
D) Latife Tekin
E) Oğuz Atay


Cumhuriyet Dönemi Roman Konu Testi 2

Ocak 19, 2022 Okuma süresi: 12 dakika
I. Azap Toprakları
II. Ak Topraklar
III. Hilal Görününce
IV. Cumhuriyet Türküsü
V. Tutsak
2. Yukarıdaki numaralanmış romanlardan hangisi Emine Işınsu’ya ait değildir?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

3. Aşağıdakilerden hangisi Millî Mücadele’yi doğrudan ya da dolaylı olarak konu edinen romanlardan biri değildir?
A) Sodom ve Gomore – Yakup Kadri Karaosmanoğlu
B) Yağmur Beklerken – Tarık Buğra
C) Var Olmak – İlhan Tarus
D) Kalpaklılar – Samim Kocagöz
E) Kutsal İsyan – Hasan İzzettin Dinamo

Tanzimat’tan Birinci Dünya Savaşı’na kadar yetişen üç kuşak arasındaki anlayış ayrılığını (I) Kiralık Konak’ta, Bektaşi tekkelerinin Meşrutiyet devrindeki durumunu (II) Nur Baba’da, (III) Mütareke devrinde işgal altındaki İstanbul’un ahlak bozukluğunu (III) Sodom ve Gomore’de, Kurtuluş Savaşı yıllarında bir Anadolu köyünü (IV) Yaban’da, yeni başkentin üç dönemini de (V) Hüküm Gecesi adlı romanında anlatan Yakup Kadri, Türkiye’nin Tanzimat’tan bu yana geçirdiği siyasal ve toplumsal evreleri, birbirini tamamlayan bir roman zinciri içinde ele almıştır.
4. Parçadaki numaralanmış eserlerin hangisi bilgi yanlışlığına neden olmuştur?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Hem Osmanlının son döneminde hem de erken Cumhuriyet’te “Anadolu’ya açılmak”, en önemli arzulardan biridir. Memleket Hikâyeleri’nden Han Duvarları şiirine ya da Yaban’a kadar pek çok yapıtta bu arzunun izlerini sürmek mümkündür. Buna rağmen bu arzunun tam olarak dindirilemediğini de söylemek mümkündür. Çünkü bu sanatçılar köyü ve köylüyü anlatırken “gözlemci” konumundan bir türlü sıyrılamamaktadır. Bu nedenle 1950’de Bizim Köy yayımlandığında ilgiyle karşılanması rastlantı olmamıştır.
5. Aşağıdakilerden hangisi parçada eseri verilen sanatçılardan biri değildir?
A) Faruk Nafiz Çamlıbel
B) Mahmut Makal
C) Sait Faik Abasıyanık
D) Refik Halit Karay
E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Reşat Nuri’nin romanlarına da konu olan Anadolu’nun ve Anadolu insanın çoğunlukla İstanbul’dan Anadolu’ya sürgün gitmiş ya da kendini Anadolu’da sürgün hisseden ana karakterler aracılığıyla yansıtıldığı görülür. Aşk acısını unutmak için Anadolu’ya kaçan Feride, yediği hırsız damgası nedeniyle ancak Anadolu’da çalışabilen İffet, yanmış yüzü nedeniyle kalabalıklardan kaçan Süleyman, doğup büyüdüğü yerlere yıldızı sönmeye başladığında özlem duyan bestekar Hüseyin Kenan temsil ettikleri Anadolu’ya olan yabancılıklarını hissettirirler.
6. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen romanlardan biri değildir?
A) Harabelerin Çiçeği
B) Dudaktan Kalbe
C) Çalıkuşu
D) Damga
E) Yaprak Dökümü

Öykülerinde seçilen temaların ağırlıklı olarak sosyal içerikli temalar olduğu görülmektedir. Toplumcu gerçekçi bir yaklaşımın neticesi olan bu tercih, yazarın döneminin önemli sosyal gerçekçileri arasında sayılmasına neden olur. Roman ve öykülerinin yanı sıra deneme, fıkra, gezi yazısı, eleştiri türlerinde eser veren yazarın sağlığında yayınlanan öykü kitaplarından bazıları şöyledir: Silindir Şapka Giyen Köylü, Bacayı İndir Bacayı Kaldır, Korku, Bay Virgül…
7. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Talip Apaydın
B) Sadri Ertem
C) Aziz Nesin
D) Tarık Buğra
E) Kemal Tahir

Orhan Pamuk bu romanıyla ne Doğu’nun ne de Batı’nın tek başına var olamayacağını anlatmak ister. Roman, birbirlerine çok benzeyen bir Müslüman hocayla onun Venedikli kölesinin birbirlerini ve kültürlerini tanıma yolunda vermiş oldukları çabanın hikâyesidir.
8. Parçada sözü edilen roman aşağıdakilerden hangisidir?
A) Beyaz Kale
B) Yeni Hayat
C) Veba Geceleri
D) Benim Adım Kırmızı
E) Kara Kitap

1955’te kitaplaşan (I) İnce Memed ile edebiyat alanında tanınırlık kazanan (II) Yaşar Kemal, 1960’ların genel eğilimini yansıtan (III) Ortadirek, (IV) Yılanların Öcü ve (V) Ölmez Otu gibi Türkiye’ye özgü denebilecek “toplumcu gerçekçi” edebiyatın bir alt türü olan köy romanlarıyla yaygın bir üne kavuşmuştur.
9. Parçadaki numaralanmış yerlerin hangisi bir bilgi yanlışlığına neden olmuştur?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V

Romanlarında tutunamamış, varoluşsal sıkıntılar çeken, yabancılaşmış, ayrıksı, asosyal, cinsel problemleri olan bireyleri işlemiştir. Modernist edebiyatta sıklıkla başvurulan bilinç akışı, iç monolog, serbest çağrışım ve leitmotif gibi anlatım tekniklerinin yanı sıra karakterlerin kişiliklerini şekillendiren psikolojik etkenleri, onların iç dünyalarını; yalnızlaşma ve yabancılaşma gibi kavramlarla beraber alması onu modernizmin en etkili yazarlarından biri yapmıştır.
10. Parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Hamdi Tanpınar
B) Yusuf Atılgan
C) Haldun Taner
D) Kemal Bilbaşar
E) Nazlı Eray

Gerçekçi bir yaklaşımla Anadolu’daki hayatı, bu hayatın ezilen insanlarını anlatmıştır. Eserlerinde güçlü bir tabiat, halk ve memleket sevgisi dikkati çeker. Mekân, büyük ölçüde köy ve kasabadır. 1936-1942 yılları arasının hikâyelerini toplayan Yeni Dünya adlı eserinde Ömer Seyfettin ve Refik Halit’in devamı olma ile Sadri Ertem’den gelen sosyal tenkitçilik dikkati çeker. Son hikâye kitabı Sırça Köşk’te ise bütünüyle tenkitçi-sosyal gerçekçidir.
11. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sabahattin Ali
B) Samim Kocagöz
C) Kemal Tahir
D) Orhan Kemal
E) Sait Faik Abasıyanık

Gerek roman gerekse hikâyelerinin değişmez ve temel konusu deniz ve deniz insanlarıdır. Bodrum’da bulunduğu uzun yıllar boyunca kendini bir taraftan tabiata, denize, deniz insanlarına verirken diğer taraftan bu dünyanın hikâye ve romanını yazmaya gayret etmiştir. İlk hikâye kitabı Ege Kıyılarında (1939) fazla ilgi çekmediyse de ilk romanı — ona şöhretin kapılarını aralamıştır.
12. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Korsan Çıkmazı
B) Medar-ı Maişet Motoru
C) Vatan Dediler
D) Aganta Burina Burinata
E) Çıkrıklar Durunca

Modern Türk hikâyeciliğinde kendine has tarzıyla öne çıkmış bir hikâyecidir. Ele aldığı insanları, herhangi bir ideolojinin ya da dinî bir düşüncenin boyunduruğuna sokmadan gerçek cepheleriyle ve samimiyetle ele almıştır. Hikâyelerindeki şiirsellik onun üslubunun karakteristik özelliklerinden biridir. Eserlerinde İstanbul dışına pek çıkmamıştır. Özellikle İstanbul’un kenar mahalleri, Beyoğlu’nun arka sokakları ve Burgazada onun hikayelerinde öne çıkan mekanlardır.
13. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Memduh Şevket Esendal
B) Orhan Kemal
C) Sait Faik Abasıyanık
D) Mustafa Kutlu
E) Sabahattin Ali

“Boğaziçi Medeniyeti” kavramını edebiyatımıza kazandıran kişidir. Yazdığı romanlarda da geçmiş zamanın özlemini anlatmıştır. Olaylara değil, zamana, mekâna, eşyaya, duygu ve düşüncelere, insanlara ve onların kıyafetlerine çok değer vermiştir. Üslûbu şahsi ve orijinaldir. Dilin ahenginden istifade etmesini bilmiş ve şiire kaçan bir dil kullanmıştır.
14. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen sanatçıya ait değildir?
A) Fahim Bey ve Biz
B) Çamlıca’daki Eniştemiz
C) Vassaf Bey
D) Ali Nizamî Bey’in Alafrangalığı ve Şeyhliği
E) Geçmiş Zaman Köşkleri

Üstkurmaca, bilinç akışı, iç konuşma, zamanda atlamalar, aynı romanda farklı bakış açıları kullanmak gibi teknikler kullanarak geleneksel roman kalıplarının dışına çıkmıştır Postmodern ögeler içeren romanları, 1970’lerin gerçekçi ve toplumcu yapıtlar bekleyen, karmaşık biçim oyunlarına kuşkuyla bakan okurunca pek anlaşılmamıştır. Romanlarında özgür birey olmak isteyen insan ile bu amacı engelleyen toplumsal-siyasal erk arasındaki karşıtlığın yarattığı ironi vardır.
15. Parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?
A) Oğuz Atay
B) Emine Işınsu
C) Sevinç Çokum
D) Rasim Özdenören
E) Tomris Uyar

1971’de TRT Roman Yarışması Başarı Ödülüne layık bulunan roman, yazarın edebiyat dünyasında yer edinmesinde önemli bir role sahiptir. Romanda yılkıya bırakılan bir atın doğadaki yaşam savaşı anlatılmaktadır. Romandaki at, bir anlamda tüm olumsuz şartlara rağmen hayata tutunmaya çalışan insanları temsil etmektedir. Yılkı atları ile arasında bağ kuran yazar, “Zaten ben biraz da yılkı atıyım.” diyerek kendi yaşamı ile yılkı atlarının yaşamı arasındaki benzerliğe atıfta bulunmuştur.
16. Parçada sözü edilen romanın yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Abbas Sayar
B) İlhan Tarus
C) Samim Kocagöz
D) Fakir Baykurt
E) Sabahattin Ali

Eserlerinde Anadolu’nun ücra köşelerinde yaşanan toplumsal bozuklukları, onların lisanı ve hissiyatlarından hareketle vermiştir. Bunu yaparken de toplumcu gerçekçi çizgisini Anadolu gerçeği ile birleştirmeyi başarmıştır. Özellikle halka inme, Anadolu’ya açılma noktasında içeriğin özünü, dili kullanarak vermeye çalışmıştır. Bu nedenle birçok eserinde estetikten çok içeriğe önem vermiştir. Eserlerinde yer yer destansı-masalsı anlatıma başvuran yazar ruhsal çözümlemelere pek başvurmamıştır.
17. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen yazara ait değildir?
A) Cemo
B) Başka Olur Ağaların Düğünü
C) Denizin Çağrısı
D) Karılar Koğuşu
E) Kölelik Dönemeci

Cumhuriyet Devri Türk Edebiyatı içerisinde roman, röportaj, şiir, gezi, oyun türlerinde eser vermiş olmasına rağmen daha çok hikâyeci kimliğiyle tanınan yazar, ilk hikâye kitabı Parasız Yatılı’yı 1971’de yayımlar. 1972’de Sait Faik Hikâye Armağanı’na lâyık görülen bu eseri (I) Kuşatma, (II) Benim Sinemalarım, (III) Gül Mevsimidir, (IV) Gecenin Öteki Yüzü ve (V) Bozbulanık adlı hikaye kitapları takip edecektir.
18. Parçadaki numaralanmış eserlerden hangisi bir bilgi yanlışlığına neden olmuştur?
A) I   B) II   C) III   D) IV   E) V


Hakkında

Bu kısım siten hakkında bilgi verir. Burayı değiştirmek ve düzenlemek için admin->eklentiler->tanımı düzenle

Etiketler