Minimalizm, sanat ve edebiyat dünyasında sadelik ve özlülüğün ön planda olduğu bir akımdır. Bu yaklaşım, gereksizliklerden arınarak en temel unsurları ön plana çıkarır ve genellikle daha az ile daha fazlasını ifade etmeyi hedefler. Minimalizmin etkisi, sadece görsel sanatlarda değil, edebiyat dünyasında da kendini göstermiştir. Özellikle küçürek hikâye türü, bu felsefenin edebî alandaki yansımasıdır.

Minimalizmin Temel İlkeleri

Minimalizm, karmaşıklıktan uzak durarak, sade ve net bir ifade tarzını benimser. Bu akımda, az malzeme ile güçlü ve etkili bir anlatım sağlanır. Görsel sanatlarda olduğu gibi edebiyatta da minimalizm, yüzeysel detaylardan ziyade, derin ve özlü bir içerik sunar. Minimalizmin amacı, izleyicinin veya okuyucunun dikkatini dağıtmadan, en önemli noktaları vurgulamaktır.

Küçürek Hikâye Nedir?

Küçürek hikâye, minimalizmin edebiyattaki bir yansımasıdır. Genellikle 750 kelimeyi geçmeyen, hatta tek cümlelik olabilen bu hikâyeler, kısa ve yoğun bir anlatım tarzı sunar. Küçürek hikâyelerde, olaylar ve karakterler genellikle sınırlıdır, ancak anlatım derin ve etkileyicidir. Bu tür, insan yaşamının küçük anlarını veya düşünsel durumları özlü bir şekilde ele alır. Türk edebiyatında Ferit Edgü’nün “İz ve Yolcu” eseri ve Tarık Dursun K.’nin “Hepsi Hikâye” kitabı, küçürek hikâye türünün önemli temsilcilerindendir.

Küçürek Hikâyelerin Minimalizm ile İlişkisi

Küçürek hikâyeler, minimalizmin özünden ilham alır. Bu tür, gereksiz detaylardan kaçınarak, ana temayı ve duyguyu kısa bir biçimde aktarır. Minimalist bir yaklaşım sergileyen küçürek hikâyelerde, anlatım dili genellikle yoğun ve imgeseldir. Örneğin, Ferit Edgü’nün eserlerinde ve Tarık Dursun K.’nin hikâyelerinde, birkaç kelime ile derin bir duygu veya durumu etkili bir şekilde ifade edebiliriz.

Minimalizm ve küçürek hikâye, modern sanat ve edebiyatın özlü yüzleridir. Minimalizm, sadelik ve derinliği bir araya getirirken, küçürek hikâye, bu felsefeyi edebi alanda yansıtarak kısa ama etkili anlatımlarla okurları derin düşüncelere yönlendirir. Her iki yaklaşım da, çağdaş sanat ve edebiyatın karmaşık dünyasında, özün ve derinliğin ne kadar önemli olduğunu gösterir.

Dünya Edebiyatında Küçürek Hikâye Temsilcileri

• Julio Cortázar
• Richard Brautigan
• Dino Buzzati
• Spencer Holst
• Franz Kafka
• Oscar Wilde

Türk Edebiyatında Küçürek Hikâye Temsilcileri ve Eserleri

• Ferit Edgü: “İz ve Yolcu”
• Tarık Dursun K.: “Hepsi Hikâye”
• Necati Tosuner: “Yakamoz Avına Çıkmak”
• Refik Algın: “Kısa Metinler ve Saat Kulesi”
• Tezer Özlü: “Gabbuzi (Eski Bahçe – Eski Sevgi)”
• Hulki Aktunç: “Gece Uyarısı”
• Sadık Yalsızuçanlar: “Tırmanma Şeridi (Kuş Uykusu)”
• Murat Yalçın: “Aşkı Mumya”, “İma Kılavuzu”
• Haydar Ergülen: “Sıhhiye Memuru”
• Vüs’at O. Bener: “Tortu”

Dijital Minimalizm Nedir? 

Dijital minimalizm, teknolojiyi ve dijital araçları daha bilinçli ve sade bir şekilde kullanmayı hedefleyen bir yaşam tarzıdır. Bu yaklaşım, dijital dünyadaki karmaşayı azaltmayı, sadece gerçekten değerli ve ihtiyaç duyulan teknolojilere odaklanmayı amaçlar. Dijital minimalistler, sosyal medya, uygulama ve e-posta gibi araçları sınırlandırarak zamanlarını ve enerjilerini daha anlamlı ve üretken şekilde kullanmayı hedeflerler. Bu, hem dijital hem de gerçek dünyada daha dengeli ve tatmin edici bir yaşam sürmeyi sağlayabilir.

Milli Edebiyat Dönemi yazarları ve eserleri hakkında hazırladığım Millî Edebiyat Dönemi Yazar-Eser Çalışma Videosu Yazar-Eser Videoları serisinin üçüncü videosu oldu. Millî Edebiyat Dönemi Yazar-Eser Çalışma Videosu içeriğinde otuz beş kadar yazar ve şaire ait eser isimlerini bulabilirsiniz. Video kolaydan zora doğru ilerliyor. Hem yeni eser ezberi için bir çalışma imkanı sunuyor hem de daha önceden çalıştıysanız kendinizi sınamanıza yardımcı oluyor. İlgi çekici fon müziği ve efektlerle seveceğiniz bir çalışma oldu. Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Yahya Kemal Beyatlı ve daha birçok yazar-şairin eserlerine yer verdik. Videoyu aşağıdan da aşağıda bağlantısını verdiğim Youtube kanalımızdan da izleyebilirsiniz.  Faydalı olması dileğiyle…

Follow @edebiyatHocamco

 AYT Edebiyata yönelik yazar-eser çalışma videolarının ikinci Servetifünun ve Fecriati Dönemleri Yazar-Eser Videosunu aşağıda izleyebilirsiniz. Servetifünun ve Fecriati Dönemi sanatçılarından otuz beş eser videoda yazarı veya şairiyle birlikte veirliyor. Videonun görüntü ve ses efektlerinin öğrencileri sıkmamasına dikkat ederek eğlenceli bir video hazırladığımı düşünüyorum. Tevfik Fikret, Halit Ziya Uşaklıgil, Cenap Şahabettin, Ahmet Haşim gibi önemli isimlerden daha az bilinen edebiyatçılara kadar birçok ismi videoda bulabilirsiniz. Beğeneceğinizi umuyorum. Kolay gelsin. 

Follow @edebiyatHocamco

AYT Edebiyat sınavına hazırlanan öğrenciler için youtube kanalımızda yazar eser çalışma videoları hazırlamaya başladım. Bunların birincisi aşağıda da verdiğim Tanzimat Dönemi Yazar Eser Çalışma Videosu. Bu videoyla hem kendinizi deneyebilir hem de yazar eser ezberi için videoyu izleyebilirsiniz. Videoda kolaydan zora doğru Tanzimat Dönemi yazar ve şairlerinin farklı türlerde otuz altı eserine yer verdim. Videoların devamı gelecek. Her zaman beklerim. Nasıl diyorlardı: Videoyu beğenip kanalı takip ederseniz memnun olurum arkadaşlar! 😉

Follow @edebiyatHocamco

Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1950-1980) 11. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersinin konularından biridir. Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1950-1980) üzerine hazırladığım konu anlatımını aşağıda okuyabilirsiniz. Ayrıca aynı metni kullandığım Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1950-1980) Slaytını konu anlatımının sonundaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz. 

1950-1980 Arası Tiyatrodaki Gelişmeler

• Bu dönemde toplumsal değişimler tiyatroya yansımış ve bu sanat dalında önemli gelişmeler yaşanmıştır.
• Teknik ilerlemeler ve konu çeşitliliği ön plana çıkmıştır.
• İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Diyarbakır, Adana, Trabzon gibi büyük şehirlerde Devlet Tiyatroları kurulmuş ve tiyatro toplulukları ülkenin birçok yerinde oyunlar sahnelemiştir.
• 1958 yılında Ankara Üniversitesinde tiyatro enstitüsü kurulmuştur.
• Ankara Üniversitesi bünyesindeki tiyatro enstitüsü, dünya ve Türk tiyatrosunu detaylı incelemiş, Türk yazarlarının oyunlarını tanıtmaya çalışmış ve genç yazarlara tiyatro yazma teknikleri öğretmiştir.
• 1960-1980 arasında özel tiyatroların sayısında artış olmuştur.
• 1950’lerden sonra oyun sayısının artmasıyla birlikte oyun konuları da çeşitlenmiştir.
• 1960-1980 yılları arasında tiyatro alanında bilimsel çalışmalar yapılmış, akademik araştırmalar artmış ve tiyatro kongreleri düzenlenmiştir.
• Bu dönemde hem çeviri oyunların hem de nitelikli yerli oyunların sayısı artmıştır.
• Sosyal değişimlerin birey ve toplum yaşamındaki etkileri siyasal, sosyal ve psikolojik yaklaşımlarla yansıtılmıştır.
• Sahne tekniği açısından uygun, yalın bir dil kullanılarak bireysel ve toplumsal konular işlenmiştir.
• Bu oyunlar sahnelenirken, karakterlerin giyimleri ve dil özellikleri de ön planda tutulmuştur.
• Oktay Rıfat, Turgut Özakman, Melih Cevdet, Nezihe Meriç gibi yazarlar, eserlerinde bireyden hareketle toplumsal sorunlara odaklanmışlardır. 
• Oktay Rıfat’ın “Kadınlar Arasında”, Haldun Taner’in “Fazilet Eczanesi” ve “Huzur Çıkmazı”, Melih Cevdet’in “İçerdekiler” adlı oyunları, bireysel hikayelerden yola çıkarak toplumdaki aksaklıkları ve sorunları ele almaktadır.
• Refik Erduran’ın “Cengiz Han’ın Bisikleti” adlı oyununda ise birey, önceki yaşam alışkanlıklarından kurtulma çabası üzerinden yanlış Batılılaşmayı ele almaktadır.
• Bu dönemde Turan Oflazoğlu, Güngör Dilmen, Orhan Asena ve Necati Cumalı gibi yazarlar tarafından Osmanlı tarihini öne çıkaran, halk kahramanlarını anlatan ve mitolojik ögeler içeren oyunlar yazılmıştır.
• Adalet Ağaoğlu, Nezihe Aras, Recep Bilginer gibi bazı genç yazarlar tiyatro oyunları yazmıştır.

1950-1980 Arası Tiyatrodaki Konular ve Temalar

• Bu dönemde yurt sorunları, kadının toplum yaşamındaki yeri, köy, töre, kuşak çatışması, değer yargıları gibi temalar işlenmiştir.
• Müzikli oyun türlerinde çoğunlukla uyarlamalar yapılmıştır.
• Birey ve toplum yaşamındaki sosyal değişimler siyasal, sosyal ve psikolojik yaklaşımlarla yansıtılmıştır.
• Müzikli oyun türlerinde çoğunlukla uyarlamalar yapılmıştır.

1950-1980 Arası Tiyatro Önemli Eserler

• Haldun Taner’in “Keşanlı Ali Destanı” adlı oyunuyla epik tiyatroya yeni bir tür kazandırılmıştır.
• Ahmet Kutsi Tecer – Koçyiğit Köroğlu
• Cevat Fehmi Başkut – Buzlar Çözülmeden
• Selahattin Batu – Oğuzata
• Haldun Taner – Keşanlı Ali Destanı
• Necati Cumalı – Boş Beşik
• Orhan Asena – Hurrem Sultan
• Recep Bilginer – Sarı Naciye
• Cahit Atay – Gültepe Oyunları
• Nezihe Meriç – Sular Aydınlanıyordu
• Refik Erduran – Karayar Köprüsü
• Adalet Ağaoğlu – Çatıdaki Çatlak
• Güngör Dilmen – Midas’ın Kulakları
• Turgut Özakman – Töre
• Turan Oflazoğlu – IV. Murat
• Oktay Arayıcı – Dışarda Yağmur Var
• Başar Sabuncu – Şere
• Tuncer Cücenoglu – Kördövüşü

 Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1950-1980) Slayt İndir

Follow @edebiyatHocamco

Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1923-1950) 11. sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersinin konularından biridir. Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1923-1950) slaytını, Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1923-1950) konu anlatımının altındaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz. Konu içeriğinde Cumhuriyet öncesi tiyatrosu ile ilgili birkaç hatırlatma maddesi, Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1923-1950) genel özellikleri, Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1923-1950) önemli tiyatro eserleri ve yazarlarını bulabilirsiniz.

Cumhuriyet Öncesi Tiyatro

• Geleneksel Türk tiyatrosunun Karagöz, orta oyunu, meddah, seyirlik köy oyunları, kukla gibi türlerle  uzun bir geçmişi vardır.
• Modern tiyatro, Türk edebiyatına Tanzimat Dönemi’nde Batı’dan gelmiştir.
• Bu dönemde Şinasi yazdığı ilk yerli tiyatro olan Şair Evlenmesi’yle, Ahmet Vefik Paşa, Fransız sanatçı Moliére’den yaptığı uyarlamalarla önemli katkılar sunmuştur. 

Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro  (1923-1950) Genel Özellikleri

• Cumhuriyet Dönemi’nde tiyatrodaki Batı etkisi sürmüştür.
• Bu dönemde devletin katkı sunmasıyla birçok kurum açılmıştır.
• Trajedi, komedi ve dram türlerinde eserler yazılmış; müzikli, danslı; benzetmeci, göstermeci, epik tiyatro örnekleri verilmiştir. 
• Çok daha profesyonel çalışmalar yapılmıştır. Modern tiyatro salonları, yeni eserler, profesyonel oyuncular, yönetmen, sahne tekniği, makyaj, kostüm vb. ile tiyatro artık kurumsallaşmıştır. 
• 1927 yılında Dârülbedâyi’nin başına geçen  Muhsin Ertuğrul, modern Türk tiyatrosunun oluşmasında önemli katkılar 
• Bu dönemde 1940’lı yıllarda Ankara kurulan Devlet Konservatuvarı ilk mezunlarını vermiştir.
• Şehir tiyatroları etkisini arttırmış ve özel tiyatrolar yurdun birçok yerinde oyun sergilemeye başlamıştır.
• Bu yıllarda tiyatro aracılığıyla cumhuriyet değerleri halka anlatılmıştır.
• Anadolu’ya yönelimin yoğunlaştığı bu dönem tiyatrosunda Kurtuluş Savaşı, Türk tarihi, Batılılaşma, eski ve yeni yaşam biçimlerinin çatışması vb. sıkça işlenen temalardır. 
• Eserlerde milliyetçilik fikri ağır basmıştır. Bununla birlikte değerlerin değişmesi başta olmak üzere toplumsal konular ve ruhsal bunalımlar işlenmeye çalışılmıştır.

Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro  (1923-1950) Önemli Eserler

• Musahipzade Celal-Fermanlı Deli Hazretleri
• İbnürrefik Ahmet Nuri Sekizinci-Hisse-i Şayia
• İsmail Hakkı Baltacıoğlu-İnanmak
• Reşat Nuri Güntekin-Taş Parçası
• Nahid Sırrı Örik-Sönmeyen Ateş
• Faruk Nafiz Çamlıbel-Akın, Özyurt, Kahraman
• Münir Hayri Egeli-Bayönder
• Yaşar Nabi Nayır-İnkılâp Çocukları, Mete
• Necip Fazıl Kısakürek-Sabır Taşı, Tohum
• Behçet Kemal Çağlar-Çoban,Attila

Cumhuriyet Dönemi Tiyatro (1923-1950) Slaytı İndir

🔗indir: Cumhuriyet Dönemi Tiyatrosu (23-50) Slaytı

    Takip ya da teşekkür için 

Ya da aşağıdaki yorum kutusuna yorumlarınızı bekleriz… 👇👇👇

 Ziya Paşa slayt ve konu anlatımına bu yazıda yer verdim. Ziya Paşa’nın hayatı, Ziya Paşa’nın edebi kişiliği, Ziya Paşa’nın önemli bazı beyitleri, Ziya Paşa’nın önemli eserleri ve bu eserler hakkında kısa bilgileri konuyla ilgili test sorularını slayt ve konu anlatımı içeriğinde bulabilirsiniz. Ziya Paşa slaytını konu anlatımının sonundaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz.

Ziya Paşa Kimdir?

·        
II.
Abdülhamit yönetimine karşı özgürlükleri ve meşrutiyeti savundu.

·        
Tanzimat
Edebiyatı’nın öncüleri arasında yer aldı.

·        
Namık
Kemal ve Şinasi ile birlikte yeni Türk edebiyatının temellerini attı.

·        
1865’te
Yeni Osmanlılar Cemiyeti’ne katıldı.

·        
1867’de
Londra’ya kaçan Namık Kemal ile birlikte Hürriyet gazetesini yayınladı.

·        
1871’de
İstanbul’a döndükten sonra çeşitli devlet görevleri üstlendi.

·        
İlk anayasa
Kanun-i Esasi’yi hazırlayanlar arasındadır.

Ziya Paşa’nın Edebi Kişiliği

·        
Tanzimat
Dönemi Türk edebiyatının önde gelen isimlerinden biri.

·        
Eski
edebiyat anlayışı ile yeni edebiyat anlayışı arasında gidip geldiği için
«çelişkiler şairi» olarak anılmıştır.

·        
Eserleri
şekil olarak eski, içerik olarak yenidir.

·        
Eski
şiir (Divan şiiri) tarzını eserlerinde kullanığı için eski şiirin son büyük
temsilcilerinden sayılmıştır.

·        
Bürokratik
ve siyasi mücadeleler onun edebiyatını besleyen kaynaklar oldu.

·        
Terkibibent
ve Terciibent şiirleriyle ünlüdür.

·        
Ayrıca
naat, münacaat, kaside, mersiye ve gazelleri vardır. Bu şiirler tür olarak eski
şiir geleneğini sürdürürken içerik olarak batılı yenilikler barındırır.

·        
Devrin
siyasi-sosyal olaylarını, politikacıların yanlış tutumlarını, toplumsal ahlakın
çöküşünü eserlerinde eleştirmiştir.

·        
Eserlerinde
bilgece bir üslup kullanır. Bugün bile atasözü, vecize olarak kullanılan
sözleri vardır. En çok bilinenleri şunlardır:

Nush ilе uslаnmаyаnı еtmеli tеkdir,

Tеkdir ilе uslаnmаyаnın hаkkı kötеktir.

(Nаsihаt ilе uslаnmаyаnı аzаrlаmаlı, azarlamakla uslаnmаyаnın hаkkı kötеktir, dаyаktır.)

Ayinеsi iştir kişinin lâfа bаkılmаz,

Şahsın görünür rütbе-i аklı еsеrindе.

(Kişinin аynаsı işidir, lâfа bаkılmаz; bir kişinin аklının sеviyеsi yаptığı iştе görünür.)

Ziya Paşa’nın Başlıca Eserleri

• 
  Terkibibent: Divan şairi Bağdatlı Ruhi’ye nazire olarak yazdığı devrin siyasi ve sosyal şartlarını eleştirdiği divan şiiri tarzında bir şiirdir. 
• Harâbat, Türk, Arap, İran ve Çağatay sahasında yazılmış şiirlerden seçmeler bulunan 3 ciltlik Divan Edebiyatı antolojisidir. 
• Zafername: Sadrazam Ali Paşa’yı hicvettiği şiir düzyazı karışık bir eserdir. 
• Rüya: Londra’da bir parkta yazılmıştır. Eser Ziya Paşa’nın rüyasında kurgusal olarak padişahla memleket sorunları etrafında yaptığı bir söyleşidir. 
• Eş’ar-ı Ziyâ: Kendi şiirleridir. İlk şiirleri Divan Edebiyatı tarzındadır. 
• Şiir ve İnşa: Şiir ve düzyazı üzerine görüşlerini eleştirel bir üslupla yazdığı makaledir. 
• Defter-i Âmal: Ziya Paşa’nın ağırlıklı olarak çocukluk hatıralarına ve çocuk eğitimine yer veren eseridir.

Follow @edebiyatHocamco

Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1950-1980) konusu 11. sınıf Edebiyat dersi konularından biridir. Aşağıdaki yazıda Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1950-1980) konu anlatımını ve sunusunu bulabilirsiniz. 

Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950) 11. sınıf Edebiyat dersi konularından biri. Bu yazıda Cumhuriyet Dönemi Romanı (1923-1950) konusuyla ilgili üzerinde çalışılmış bir konu anlatımı ve sunuya yer verdim. 

Cumhuriyet Dönemi Romanı (1923-1950) slayt ve konu anlatımı içeriğinde bu dönemin genel özelliklerini, önemli romanlarını ve Kurtuluş Savaşı’nı anlatan önemli romanları bulabilirsiniz. Derste işlemesi ve anlaşılması kolay olsun diye maddeler halinde verdim. Cumhuriyet Dönemi Romanı (1923-1950) slaytına konu anlatımının sonundaki renkli bağlantıdan ulaşabilirsiniz. Kolay gelsin.

 
Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950) Genel Özellikleri

• Eserler günlük yaşamdan konuları ele alarak toplumsal sorunları gözlemci-gerçekçi bir yaklaşımla işledi.
• Toplumsal konulara odaklanıldı ve gerçekçi bir şekilde sorunlar dile getirildi.
• Realizmin etkisi belirginleşti.
• Öne çıkan sanatçılar: Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar, Reşat Nuri Güntekin.
• Millî Edebiyat sanatçıları da bu dönemde eserler üretmeye devam etti.
• Gözlemci gerçekçilik temelinde romanlar yazıldı.
• Cumhuriyet devrimleri ve yeni kurumlar eserlerde ele alındı.
• Türk edebiyatında roman, 1923-1950 arasında farklı biçimler ve tekniklerle gelişti.
• Cumhuriyet rejimi, Anadolu yaşamı, Atatürk devrimleri, yoksulluk, olanaksızlık gibi konularda eserler vermişlerdir.
• Anadolu ve Anadolu halkına yönelim güçlü bir şekilde hissedildi.
• Anadolu’nun fedakarlıkları, destansı zaferi ve içinde bulunduğu yoksulluk gerçekçi bir şekilde ele alındı.
• Ezilen halkların durumları, kasaba ve şehirlerdeki dar gelirli insanların yaşam mücadeleleri toplumcu gerçekçilik anlayışıyla dile getirildi.
• Ahmet Hamdi Tanpınar, Abdülhak Şinasi Hisar, Peyami Safa gibi yazarlar bireyin içsel sıkıntılarına odaklandı.
• Toplumsal fayda anlayışının azalmasıyla birlikte psikolojik roman türüne yönelim arttı.
• Bu dönemin psikolojik roman örnekleri: Halide Edip Adıvar’ın “Handan”, Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Huzur”, Peyami Safa’nın “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu”.
• Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “Yaban” ve Kemal Tahir’in “Devlet Ana” tezli roman örnekleri olarak dikkat çekiyor.
• 1940’lı yıllarda dünya savaşının yıkımı, iki kutuplu dünya ve sanayileşme gibi sorunlarla birlikte göç sorunu ele alındı.
• Köy romancılığı bu dönemde önemli bir gelişme gösterdi.
• Romanlarda köy gerçekleri güçlü bir gözlemle aktarıldı.

Cumhuriyet Dönemi (1923-1950) Önemli Romanlar

• Yakup Kadri Karaosmanoğlu-Yaban 
• Reşat Nuri Güntekin-Yaprak Dökümü 
• Abdülhak Şinasi Hisar-Fahim Bey ve Biz, Çamlıca’daki Eniştemiz
• Peyami Safa-Dokuzuncu Hariciye Koğuşu
• Sabahattin Ali-Kuyucaklı Yusuf
• Ahmet Hamdi Tanpınar-Huzur
• Sâmiha Ayverdi-İnsan ve Şeytan
• Yusuf Atılgan-Aylak Adam
• Erhan Bener-Oyuncu

Kurtuluş Savaşını Anlatan Romanlar

• Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Yaban
• Halide Edip Adıvar: Ateşten Gömlek ve Vurun Kahpeye
• Kemal Tahir: Yorgun Savaşçı, ESİR ŞEHRİN İNSANLARI
• Ahmet Hamdi Tanpınar: Sahnenin Dışındakiler
• Tarık Buğra: Küçük Ağa
• Peyami Safa: Biz İnsanlar 
• Ahmet Hamdi Tanpınar: Sahnenin Dışındakiler 
• Aşk ve Zafer – Halide Nusret Zorlutuna
• Üç İstanbul – Mithat Cemal Kuntay

Özetle;

• Cumhuriyet Dönemi’nde roman, 1923-1950 arasında gelişim gösterdi.
• Gözlemci gerçekçilik ve toplumsal sorunlar ön plana çıktı.
• Millî Edebiyat sanatçıları ve eserleri tanınmış oldu.
• Kurtuluş Savaşı, Anadolu ve halk, toplumun psikolojik durumları gibi temalar işlendi.
• Tezli romanlar ve köy romancılığı döneme damgasını vurdu.

Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950) Slayt ve Konu Anlatımı İndir

🔗indir: Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950) Slayt

Takip ya da teşekkür için 

Ya da aşağıdaki yorum kutusuna yorumlarınızı bekleriz… 👇👇👇

Cumhuriyet Dönemi’nde Eleştiri konulu slayt ve konu anlatımına yazıda yer verdim. Slayt ve konu anlatımının içeriğinde Cumhuriyet Dönemi Eleştiri türünün genel özellikleri, öne çıkan eleştiri yazarları, Cumhuriyet Dönemi önemli eleştiri eserleri, edebî eleştirinin konuları gibi başlıkları ve iki adet test sorusunu bulabilirsiniz. Cumhurşyet Dönemi’nde Eleştiri Sunumunu ise yazının sonundaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz. 

Cumhuriyet Dönemi’nde Eleştiri

• Cumhuriyet’in ilk yıllarında daha çok öznel eleştiri örneklerine rastlanırken sonraları nesnel eleştiriler ağırlık kazanmaya başlamıştır.
• Akademik çevreler tarafından esere dönük nesnel eleştiri yöntemleri geliştirilmiş ve uygulanmıştır.
• 1940’lı yıllardan itibaren eleştiri türünde hem nitelik hem de nicelik açısından önemli gelişmeler olmuştur.
• Eleştiriye ilgi artmış, yeni eleştirmenler yetişmiştir.

Cumhuriyet Dönemi’nde Eleştiri Türünde Öne Çıkan İsimler

• Nurullah Ataç
• Orhan Şaik Gökyay
• Suut Kemal Yetkin
• Cevdet Kudret Solok
• Orhan Burian
• Mehmet Kaplan
• Berna Moran
• Attila İlhan
• Asım Bezirci
• Memet Fuat
• Fethi Naci
• Şerif Aktaş
• Hüseyin Cöntürk
• Gürsel Aytaç

Cumhuriyet Dönemi’nde Tanınmış Eleştiri Eserleri

• Orhan Şaik Gökyay – Destursuz Bağa Girenler
• Mehmet Kaplan – Şiir Tahlilleri
• Berna Moran – Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış
• Fethi Naci – Yüz Yılın 100 Türk Romanı
• Gürsel Aytaç – Çağdaş Türk Romanı Üzerine İncelemeler

Cumhuriyet Dönemi’nde Edebî Eleştirinin Konuları

• Biçim–içerik ilişkisi
• Açıklık-kapalılık
• Eski-yeni çatışması
• Edebiyatın toplum için yararı
• Sanat için sanat ilkesi
• Yenilik arayışı
• Sanatta güzellik ve fayda
• Dil ve ayrıntı kullanımı

Roman ve Hikâyede İncelenen Konular

• Yazarların roman anlayışları
• Kişiyi canlandırmadaki ustalıkları
• Bakış açıları
• Dil kullanımı
• Ayrıntıları kullanma becerileri

Sonuç

• Cumhuriyet Dönemi’nde eleştiri türünde önemli gelişmeler yaşanmıştır.
• Nesnel eleştiriler öne çıkmış ve akademik çevreler tarafından geliştirilmiştir.
• Yeni eleştirmenler yetişmiş ve eleştiri kuramlarındaki çeşitlilik artmıştır.
• Türk edebiyatında eleştiriye ilgi ve önem artmıştır.

Cumhuriyet Dönemi’nde Eleştiri Test

1. Aşağıdaki eserlerden hangisi diğerlerinden farklı bir türde yazılmıştır?

A) Tahrib-i Harabat 

B) Yüz Yılın 100 Türk Romanı 

C) Destursuz Bağa Girenler

D) Şiir Tahlilleri 

E) Bize Göre

2. Aşağıdakilerin hangisinde verilen eser, karşısındaki sanatçıya ait değildir?

A) Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış-Berna Moran

B) Eleştiri Günlüğü-Nurullah Ataç

C) Hayat ve Kitaplar-Ahmet Şuayp

D) Hikâye Tahlilleri-Mehmet Kaplan

E) Çağdaş Türk Romanı Üzerine İncelemeler-Gürsel Aytaç

Cevaplar: 1-E, 2-B

Cumhuriyet Dönemi’nde Eleştiri Slayt İndir

Follow @edebiyatHocamco

Cumhuriyet Öncesi Eleştiri 11. sınıf Türk Dili ve  Edebiyatı dersi konularından biri. Cumhuriyet Öncesi Eleştiri üzerine hazırladığım slaytı konu anlatımının sonundaki renkli bağlantıdan bilgisayarınıza indirebilirsiniz. 

Cumhuriyet Öncesi Eleştiri Sunumunun içeriğinde eleştiri nedir üzerine kısa bir hatırlatma, Divan Edebiyatı Dönemi’nde eleştiri, Tanzimat Döneminde Eleştiri, Servetifünun döneminde eleştiri, Fecriati ve Milli Edebiyat Dönemi’nde eleştiri üzerine kısa bilgiler bulabilirsiniz. Ayrıca Türk edebiyatındaki ilk eleştiri yazısı, Türk edebiyatındaki ilk eleştiri eseri ve yine Cumhuriyet Öncesi Dönem önemli eleştiri yazarları ve eleştiri eserleri üzerine bilgiler yer alıyor.  

Eleştiri Nedir?

• Eleştiri, bir sanat yapıtının iyi ve kötü yönlerini inceleyerek bir yargı ile belirten bir yazı türüdür. 
• Eleştirinin türlere ayrılmasında konularına ve eleştirmenin tutumuna göre bir ayrım söz konusudur. 
• Konularına göre eleştiriler; sanatçıya dönük eleştiri, esere dönük eleştiri, okura dönük eleştiri ve topluma dönük eleştiri şeklinde gruplandırılabilir. 
• Eleştirmenin tutumuna göre eleştiriler, öznel eleştiri ve nesnel eleştiri diye ikiye ayrılır. 
• Eski Yunancadan Latinceye oradan da Fransızcaya geçen critique (kritik) sözcüğünün karşılığı olarak kullanılan “eleştiri” Batı’da ortaya çıkıp gelişmiş bir türdür. 
• Dünya edebiyatında Boileau (Bualo), Hippolyte Taine (Hippolit Ten), Anatole France (Anatol Frans) ve Thomas Stearns Eliot (Tamıs Störns Elyıt) eleştiri türünde tanınmış isimlerdir.

Tanzimat Öncesi Eleştiri

• Divan edebiyatındaki hiciv ve halk edebiyatındaki taşlama, siyasi ve sosyal içerikli eleştiri örnekleridir.
• Divan edebiyatındaki tezkireler, şairlerin hayatına ilişkin bilgilerin yanında eserlerinin niteliklerine dair kısa değerlendirmeleri de içerdiğinden eleştiri türüne yaklaşır.
• Ancak bunların hiçbiri ayrı bir tür olan eleştiri sayılmaz.

Tanzimat Dönemi ve Batılı Anlamdaki Eleştiri

• Tenkit kelimesiyle de karşılanan eleştiri, edebiyatımızda gazetenin ortaya çıkmasıyla başlamıştır.
• Eleştiri, edebiyatımıza Tanzimat Dönemi’nde Batı’dan gelmiştir.
• Tanzimat sanatçıları, ilk eleştirmenler olarak kabul edilir.
• Bu dönemde başlangıçta bir yönteme dayanmayan, bir dönemi veya eser sahibini (onun düşüncesini) yerme anlayışıyla eleştiriler yazılmışsa da zamanla olgun örneklere ulaşılmıştır.
• Önce dille ilgili eleştiri yazıları yazılmış, sonra türün alanı genişlemiştir.
• Namık Kemal, Ziya Paşa, Recaizade Mahmut Ekrem, Mizancı Murat, Muallim Naci ve Beşir Fuat bu dönemde eleştiri türünde öne çıkan isimlerdir.
• Namık Kemal’in Tasvir-i Efkâr gazetesinde yayımlanan “Lisân-ı Osmanînin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahâzatı Şâmildir” yazısı türün edebiyatımızdaki ilk örneğidir.
• Namık Kemal’in “Tahrib-i Harabat” adlı eseri, Türk edebiyatında Batılı anlamdaki ilk eleştiri örneklerindendir.
• Ziya Paşa’nın bu dönemde yazdığı Şiir ve İnşa, türün önemli örneklerindendir.
• Yine bu dönemde Recaizade Mahmut Ekrem ile Muallim Naci ve Namık Kemal ile Ziya Paşa arasında geçen tartışmalara yönelik eleştiri türünde yazılar yazılmıştır.

ÖNEMLİ

• İLK ELEŞTİRİ YAZISI:  NAMIK KEMAL – “Lisân-ı Osmanînin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahâzatı Şâmildir” (ANLAMI: OSMANLICA EDEBİYAT ÜZERİNE BAZI DÜŞÜNCELERİ İÇERİR.)
• İLK ELEŞTİRİ KİTABI: NAMIK KEMAL – TAHRİBİ HARABAT (ZİYA PAŞA’NIN HARABAT İSİMLİ ESERİNİ ELEŞTİRMİŞTİR.)

Servetifünun Dönemi ve Nesnel Eleştiri

• Servetifünun Dönemi’nde Hüseyin Cahit, Cenap Şahabettin, Halit Ziya, Mehmet Rauf, Tevfik Fikret, Ali Kemal, İsmail Safa, Ahmet Şuayp, eleştiri yazan sanatçılardır. 
• Eleştiri yazılarıyla tanınan Ahmet Şuayp, Türk edebiyatındaki eleştiri anlayışına nesnel bir bakış açısı getirmeye çalışmıştır.
• Hüseyin Cahit’in Kavgalarım ile Ahmet Şuayp’ın Hayat ve Kitaplar adlı eserleri, bu dönemde eleştiri türünün tanınmış örnekleridir.

Fecriati ve Milli Edebiyat Dönemlerinde Eleştiri

• Fecriati’de Yakup Kadri, Ahmet Haşim, Hamdullah Suphi, Ali Canip Yöntem, M. Fuat Köprülü ve Şahabettin Süleyman  eleştiri türünde yazan sanatçılardır.
• Millî Edebiyat Dönemi’nde ise eleştiri türü, Türk edebiyatındaki millî duyarlığı yansıtmak amacıyla kullanılmıştır. 
• Bu dönemde Ali Canip’in “Millî Edebiyat Meselesi” ve “Cenap Bey’le Münakaşalarım” adlı eserleri eleştiri türünün tanınmış örnekleridir.

Cumhuriyet Öncesi Eleştiri Slaytı İndir

Follow @edebiyatHocamco

Aşık Paşa 15. yüzyıl önemli divan şairlerindendir. Aşağıdaki ders notunda Aşık Paşa kimdir, Aşık Paşa’nın hayatı, edebi kişiliği, eserlerinden örnekler ve 2021 AYT’de sorulan soru gibi başlıklara yer verilmiştir. Aynı bilgileri sunuda da bulabilirsiniz. Aşık Paşa slaytını ders anlatımının sonundaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz.

Aşık Paşa’nın Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

AŞIK PAŞA KİMDİR?

•       Aşık
Paşa, 15. yüzyılda çeşitli devlet görevlerinde bulunmuş bir Divan şairidir.

•       Fatih
Sultan Mehmet’in hocalarından olduğu bilinmektedir.

•       İyi
bir eğitim alan Aşık Paşa medrese hocalığından vezirlik makamına kadar
yükselmiştir.

•       «Kerem»
redifli kasidesini padişaha sunduğu, böylece hakkında verilen bir hapis
cezasından affedildiği anlatılmaktadır.

•       Aşık
Paşa’nın şiirlerini bir araya getirdiği bir Divanı vardır.

Aşık Paşa’nın Edebi Kişiliği

•       Aşık
Paşa, yaşadığı dönemin büyük şairlerinden biridir.

•       Ahmed
Paşa gazel, kaside, şarkı ve murabba şiir türlerinde başarılı olmuştur.

•       Dini
konulardan uzak durmuş, beşeri aşkı eserlerinde işlemiştir.

•       Aruz
ölçüsünü ustaca kullanmıştır. Yaşadığı dönemde ona ‘Şairler Sultanı’ unvanı
verilmiştir.

•       Sonraki
dönem şairlerinden Ahi, Lami, Necati, Zati ve Baki ona nezireler yazmışlardır.

•       Ünü
Osmanlı Devleti sınırlarını aşmış, Timur Devleti’nin sanata önem veren
hükümdarı Hüseyin Baykara’nın sarayında dahi okunmuştur.

•       Onun
“kerem”, “benefşe” ve “âb” redifli kasideleri, en meşhur eserlerindendir.

Aşık Paşa’nın Şiirlerinden Örnekler

Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül (Murabba)

Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül
Kara sevdaya yiler bî-ser ü bî-pây gönül
Dimedüm mi sana dolaşma ana hay gönül
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül

Bizi hâk itdi hevâ yolına sevdâ nidelüm
Pây-mâl eyledi bu zülf-i semen-sâ nidelüm
Kul idinmezdi güzeller bizi illâ nidelüm
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül

Felekün nûş iderem nîşini sâğarlar ile
Doğradı hâr-ı cefâ bağrumı hançerler ile
Baş koşam dimez idüm ben dahi dil-berler ile
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül

…

Der Medh-i Sultan Mehmed Hân (Kerem Kasidesi) (Kaside)

Ey muhît-i keremün katresi ummân-ı kerem
Bâğ-ı cûd ebr-i kefünden tolu bârân-ı kerem

Matla-ı subh-ı zafer mihr-i zekâ ebr-i hayâ
Felek izz ü alâ dâver-i devrân-ı kerem

Tâc bahş-ı ser-i sultân-ı salâtin-i cihân
Zînet-i taht u nigîn Hazret-i sultân-ı kerem

Zıll-ı Hakk Şâh Muhammed ki işiği gökinün
Kem-terin ılduzı olur meh-i tâbân-ı kerem

…

Aşık Paşa hakkında 2021 AYT Sorusu

Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezid zamanında şiirler
yazmıştır. Şiirleri, o daha hayattayken, bütün Anadolu ve Rumeli’ye yayıldığı
gibi Hüseyin Baykara’nın Herat’taki sarayında dahi okunur olmuş, kendisinden
sonraki şairleri de etkilemiştir. Türk edebiyatı tarihinde Şeyhi ile Necati
arasında yetişen şairlerin en tanınmışlarındandır. Onun “kerem”, “benefşe” ve
“âb” redifli kasideleri, bilinen eserleri arasındadır.  

Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerin hangisidir?

A) Süleyman Çelebi  

B) Ahmet Paşa  

C) Sehi Bey  

D) Taşlıcalı Yahya  

E) Âşık Paşa

Aşık Paşa Hayatı, Edebi Kişiliği Slaytı İndir

İndir: Aşık Paşa Hayatı, Edebi Kişiliği Slaytı

Follow @edebiyatHocamco

 AYT Edebiyat sınavı, Türk Dili ve Edebiyatı alanında
öğrencilerin bilgi ve becerilerini ölçmek amacıyla yapılan bir sınavdır.
Sınavda genel olarak Türk Edebiyatı ve az da olsa anlam bilgisi konuları ele alınır ve her
yıl belirli bir soru dağılımı yapılmaktadır.

Bu yazımızda, AYT Edebiyat sınavındaki soru dağılımı
hakkında detaylı bilgiler vereceğiz. Yıllara göre konular ve soru sayıları
hakkında bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca, “AYT Edebiyat soru dağılımı”
aramasında sitemize kolayca ulaşabilmeniz için tablomuzu da paylaşacağız.

Tablomuzda, AYT Edebiyat sınavında yıllara göre hangi
konulardan kaçar soru sorulduğu bilgileri yer almaktadır. AYT Edebiyat sınavı,
Türk Edebiyatı tarihi boyunca yaşanmış gelişmeleri, edebi akımları, yazarları,
eserleri ve diğer konuları kapsayan bir sınavdır. Peki, AYT Edebiyat sınavında
hangi konulardan kaçar soru soruluyor?  İşte tablomuz:

Follow @edebiyatHocamco

Hüsrevi Rum olarak da anılan Divan şairi Necati hakkında hazırladığım slayt ve ders notunu aşağıda bulabilirsiniz. Şair Necati kimdir, Necati’nin Edebi Kişiliği, Necati’nin etkilediği şairler, Necati’nin Üslubu, Eserleri, ÖSYM’nin Necati hakkında sorduğu soru gibi başlıkların yer aldığı sunu on slayttan oluşmaktadır. 

Hüsrevi Rum: Necati Kimdir?

• 1450’li yıllarda
  doğmuştur. Fatih Sultan Mehmet döneminin sonlarına doğru tanınmıştır.
• Bu dönemde
  Kastamonu’da yaşarken yazdığı “Döne Döne” redifli gazelle tanınmıştır.
• Fatih’e sunduğu
  “şitaiye” ve “bahariye” kasideleri
  ve gazelleriyle onun beğenisini kazanmıştır. Fatih’in ölümünden sonra
  II.Bayezid’e şiirler yazmaya devam etmiştir.

Necatî’nin Edebî
Kişiliği

• Necatî yaşadığı
  dönemin önemli şairlerinden biri olmuştur. Fuzuli, Baki, Nedim gibi Divan şiiri
  geleneğinin büyük şairlerinin yetişmesinden bir önceki kuşaktandır.
• Yaşadığı dönem
  Türkçenin ve edebiyatın gelişmesinde önemli rol oynamıştır.
• Necâtî, Mihrî Hatun,
  Sehî Bey, Vâlihî, Tâli’î, Sun’î ve diğerleri gibi şairlerin öncüsüdür ve
  Şemsî-i Edvârî, Sâkî, Sûzî-i Nakşıbendî, Rızâî, Üsküplü Zârî gibi şairler de
  onun etkisinde kalmış ve şiirlerine nazireler yazmışlardır.
• Fuzûlî gibi büyük
  bir şair de Necâtî’den alıntı yapmış, “gül ve hançer” redifli şiirlerinde
  Necatî’den  etkilenmiştir.
• İdris-i Bitlisî’nin
  tarihinde Necati’den “Hüsrevi Rum” olarak bahsedilmiştir.

Necatî’nin Üslubu

• Şiir yazdığı dönem
  şairleri arasında açık ve anlaşılır bir üslubu tercih etmiştir.
• Samimi bir
  söyleyişle sanatlı, edebi bir üslubu birleştirmiş, bu yönüyle öne çıkmıştır.
• Şiirlerinde halk
  söyleyişlerini, deyim ve atasözlerini başarıyla kullanmıştır.
• Basit söylenebilir
  gibi görünen ancak anlamca derin manalar içeren şiirler söylemiştir. Bu yönüyle
  Necati sehlimümteni sanatının ustalarından sayılır.

Necatî’nin Eseri

Necati’nin
eserlerini topladığı bir Divanı vardır.
İçinde 650 gazel
bulunan bu divana ön söz yazdığı bilinmektedir ve divanına ön söz yazan ilk şair
sayılmaktadır.

Necatî’nin Döne Döne
Gazeli

Çıkalı göklere âhım
şererî döne döne                        
Yandı kandil-i
sipihrün cigeri döne döne

Ayagı yer mi basar
zülfüne ber-dâr olanın             
Zevk u şevkîle virür
cân u seri döne döne

Sen turup raks
idesin karşuna ben boynum egem  
İne zülfün koca sen
sîm-beri döne döne

Şâm-ı zülfünle gönül
mısrı harâb oldı deyü        
Sana iletdi kebûter
haberi döne döne

Sen olasın deyü yer
yer asılub âyîneler               
Gelene gidene eyler
nazarı döne döne

Ka’be olmasa kapun
ayla gün leyl ü nehâr
Eylemezlerdi tavâf
ol güzerî döne döne

Ey necâtî yaraşur
mutribî şeh meclisinün             
Raks urub okıya bu
şi’r-i teri döne döne
 
Sadeleştirilmiş
Açıklaması
 1. Ahımın kıvılcımları göklere döne döne
çıktığından bu yana feleğin güneşinin ciğeri döne döne yandı.
2. Saçına asılanın
ayağı yere mi basar? O zevkle mutlulukla canını ve başını döne döne verir.
3. Güvercin, Şam
şehrini anımsatan saçınla Mısır ülkesi kadar olan güzelliğinin harap olduğu
haberini döne döne sana haber ulaştırdı.
4. Sen kalkıp raks
edip saçların inip sen gümüş misali ak göğüslüyü kucaklayacaksın; bense senin
karşında boynumu eğip duracağım.
5. Kapın Kâbe misali
değerli olmasaydı ay ve güneş her gece gündüz orayı tekrar tekrar tavaf ederek
etrafında dönmezdi.
6. Yer yer asıllı
duran aynalar, gelen kişi sen olabilirsin diye gelen gidene döne döne bakar.
7. Ey Necati!
Padişah meclisinin çalgıcısının bu taze şiiri dans ederek döne döne söylemesi
ona yakışır.

ÖNEMLİ BİLGİ: 

Necatî 2022 yılında ÖSYM tarafından üniversite ikinci basamak sınavı olan AYT’de aşağıda yer verdiğim soruyla sorulmuştur. 

2022-AYT

Anadolu sahası şairlerinden olan ……. XV. yüzyılın önemli isimlerindendir. Onun başarısı; şiirlerinde halk söyleyişlerini, deyim ve atasözlerini kullanmakta gösterdiği ustalığa dayanır. Şairin ustaca kaleme aldığı şiirlerine pek çok şair tarafından nazire yazılmıştır. Özellikle “döne döne” redifli gazeliyle tanınan şair, yaşadığı devirde Anadolu şairlerinin sultanı anlamında “Hüsrev-i Rûm” olarak anılmıştır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? 

A) Şeyhi  B) Necati  C) Ahmet Paşa  D) Ahmed-i Dai  E) Fuzuli

Hüsrevi Rum: Necati Slayt İndir

👉🔗indir: Necati Slayt

Follow @edebiyatHocamco

2022 yılında çıkmış AYT Edebiyat sınavı sorularını PDF formatında aşağıdaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz. 

AYT sınavında Edebiyat dersinden 24 soru sorulmaktadır. Bu 24 sorunun dağılımı yıllara göre değişim göstermektedir. Ancak konu başlıkları aşağıdaki gibidir. 

• Anlam Bilgisi
• Dil Bilgisi
• Güzel Sanatlar ve Edebiyat
• Metinlerin Sınıflandırılması
• Şiir Bilgisi
• Söz Sanatları
• Edebi Akımlar
• Türk Edebiyatı Dönemleri
• İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı ve Geçiş Dönemi
• Halk Edebiyatı
• Divan Edebiyatı
• Tanzimat Edebiyatı
• Servet-i Fünun Edebiyatı
• Fecr-i Ati Edebiyatı
• Milli Edebiyat
• Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı
• Dünya Edebiyatı

AYT Sınavı ile ilgili bilgiler de şöyle:

AYT Sınav süresi ne kadar? 

AYT saat 10.15’te başlayıp toplamda 180 dakika sürecek ve saat 13.15’te bitecek.

AYT’ye girenler hangi testleri çözmeli?

2022 Edebiyat Soruları PDF İndir

Bunlar da dikkatini çekebilir:

Follow @edebiyatHocamco

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersi ilk konularından olan Edebi Akımlar konulu slayt ve ders notunu yazının sonundaki ders notundan indirebilirsiniz. Edebi Akımlar konusunun içeriğinde bulabileceğiniz başlıklar şunlar: Edebi Akım Nedir? Başlıca Edebi Akımlar Nelerdir? Hümanizm, Klasizm Romantizm, Realizm, Natüralizm, Parnasizm, Sembolizm, Sürrealizm, Parnasizm Akımları hakkında geniş bilgi, Hümanizm, Klasizm, Romantizm, Realizm, Natüralizm, Parnasizm, Sembolizm, Sürrealizm, Parnasizm Akımlarının dünya edebiyatında ve Türk edebiyatında temsilcileri kimlerdir? Öne çıkan önemli eserler nelerdir?

Edebi Akım Nedir?

Bir grup sanatçının ortaya koydukları ilkeler etrafında
oluşturdukları edebiyat hareketidir. Edebi Akımların ortaya çıkışında bulundukları dönemin
şartları etkilidir. Sanatçılar ortak bir dünya görüşü, sanat ve edebiyat
anlayışı etrafında şekillenmiş eserler verirler. Edebi Akımlar çoğunlukla diğer sanatları da etkileyen bir
üst sanat akımının edebiyattaki karşılığıdır. Türk Edebiyatında etkili olan birçok edebi akım, batı
ülkelerinden ülkemize gelen akımlardır.

Başlıca Edebiyat Akımları Nelerdir?

• Hümanizm
• Klasizm
• Romantizm
• Realizm
• Natüralizm
• Parnasizm
• Sembolizm
• Sürrealizm
• Parnasizm
• Ekspresyonizm
• Kübizm
• Egzistansiyalizm
• Dadaizm
• Fütürizm

Hümanizm

İnsanı sevme üzerine kurulmuş, temel düşünce akımlarından
biridir. Orta çağdaki baskıcı zihniyete, kilisenin toplum üzerindeki
zorba anlayışına tepki olarak ortaya çıkmıştır. Avrupa’daki Aydınlanma Çağının ve Rönesans’ın temelidir. 14.yy. da İtalya’da doğmuş, Fransa ve diğer Avrupa ülkelerine
yayılmıştır. Sanatçılar eserlerinde Eski Yunan ve Latin edebiyatından
etkilenmiştir. Yeni eserler vermek yerine o dönem eserlerini tekrarlamışlardır.

Önemli Temsilcileri: Dante, Montaigne, Shakespeare,
Boccaccio, Villon, Rabelais,, Ronsard, Cervantes,

Türk edebiyatında ise Nurullah Ataç, Sabahattin
Eyüboğlu, Vedat Günyol gibi bazı deneme yazarlarında hümanist akımın etkileri
görülür.

Klasizm

Aklın öncülüğünü savunan, kuralcı sanat akımıdır. 17.
yüzyılda Fransa’da ortaya çıkmıştır. Evrensel temalar işlemişler ve “Sanat için Sanat” anlayışına
bağlı kalmışlardır.  Bu anlayışın
etkisiyle herkesin anlayamayacağı ağır bir dil kullanmışlardır. Şiir ve tiyatroda etkili olmuştur. Tiyatroda üç birlik
kuralına uyulur. Tiyatroda trajedi türünü kullanmışlardır. Eserlerin
kahramanları soylu tabakadan seçilir. Tabiat tasvirleri eserlerde önemli yer tutar. Sanatçılar
tabiatı taklit etmek ister.

Türk edebiyatında İbrahim Şinasi, Ahmet Vefik Paşa,
Direktör Ali Bey klasizmden etkilenmiştir.

Önemli Temsilcileri: Racine, Comeille (trajedi) La
Fonteine (fabl), Moliere (komedi), Descartes (felsefe) Boileau (şiir), Pascai
(deneme), La Bruyere (deneme) Bossuet (hitabet), Madame De La Fayette (roman)

Romantizm

Klasizme tepki olarak ortaya çıkmıştır.  18. yüzyılda Almanya’da ortaya çıkmış,
Fransa’da sistemli bir akım haline gelmiştir. Akıl değil, duygu ve hayal ön plandadır. Din duygusuna önem verilir. Sanatçılar eserde kişiliğini gizlemez, olaylar karşısında
duygu ve düşüncelerini açıkça anlatır. İyi ve kötü arasında açıkça taraf
tutar. Klasizmin katı kuralcılık anlayışı aşılmıştır. Sanatçı,
işleyeceği konuyu özenle seçer. Konular; tarihten, mitolojiden ve günlük
olaylardan alınır. Yere, zamana, doğa betimlemelerine önem verilir. Dış dünyayı
ve doğayı abartılı betimlemelerle anlatmışlardır. Romantizmi benimseyen sanatçılar, hayatı güzel ve çirkin
bütün yönleriyle vermeye çalışırlar. Zıtlıklar romantizmde önemlidir.

Romantizm

Konuşma dilini benimseyen romantikler, her sınıftan insanı
da eserlerine konu olarak alırlar. Toplum için sanat anlayışı benimsenir. Tiyatroda dramı tercih etmişler, üç birlik kuralına
uymamışlardır. Ulusal destanlar, Hristiyanlığın mucizeleri ve milli
efsaneler işlenmiştir. Aşk, ölüm, tabiat, ulusal tarih, yöresel yaşam konu olarak
seçilir. 

Türk edebiyatında Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi,
Abdülhak Hamit Tarhan’da bu edebi akımın etkileri görülür. Recaizade Mahmut
Ekrem’in ise şiirlerinde bu akımın etkisi görülür.

Dünya edebiyatında Goethe’nin Faust ve Genç
Werther’in Acıları; Schiller’in Haydutlar, Wilhelm Tell; Victor Hugo’nun
Sefiller, Sonbahar Yaprakları; George Sand’ın Jak;  J.J. Rousseau’nun Emile, İtiraflar eserleri
romantizmin önemli eserleridir.  Alfred
De Mussed , Lamartine, Puşki,ı, Lord Byron diğer önemli yazarlardır.

Realizm (Gerçekçilik)

19. yüzyılda romantizmin aşırı duygusallığına tepki olarak
ortaya çıkmıştır. Gözleme ve belgeye önem verilir. Hayale ve
olağanüstülüklere yer verilmez. Konular, gerçek hayattan alınır. Yaşananlar
ve gözlenenler nesnel bir şekilde aynen aktarılır. Töreye ve halktan
kişilere önem vermişlerdir. ‘Sanat sanat içindir.’ ilkesine bağlıdırlar. Sanatı
ve edebiyatı toplumu değiştirme, eğitim ve mücadele aracı olarak görmediler. Biçim güzelliğine önem verirler, anlatımda süsten ve söz
sanatlarından uzak bir üslup kullanırlar. Roman ve hikâyede çok etkili olmuştur, tiyatroda ise
tutunamamıştır. Bu akım şiirde görülmez.

Dünya edebiyatındaki temsilcileri Stendhal, Balzac, Gusta ve
Flaubert,Charles Dickens, Gorki, Daniel Defoe, Ernest Hemingway, John Stainbeck, Mark Twain, Jack London, Tolstoy,
Dostoyevski, Turgenyev, Çehov, Gogol’dur.

Türk edebiyatındaki temsilcileri Recaizade
M. Ekrem, Samipaşazade Sezai, Halit Ziya,

Mehmet Rauf, Sait Faik, Hüseyin Cahit, Yakup Kadri, Reşat
Nuri, Halide Edip, Ömer Seyfettin, Refik Halit Karay’dır.

Natüralizm

Natüralizm, hayatı bilimsel bir nesnellikle ele alan,
gerçeği anlatmayı aşırılığa vardıran bir sanat akımıdır. Natüralizme, realizmin
daha ileri düzeye ulaşmış biçimi de denebilir. 19.yüzyılın sonlarında Fransa’da ortaya çıkmış bir sanat
akımıdır. Natüralizmin kurucusu olarak Emile Zola kabul edilir. Natüralizm doğayı anlatırken deney yöntemine başvurması
nedeniyle realizmden ayrılır. Natüralistler kişi ve olaylara, bir bilim adamı
gözüyle yaklaşırlar. Natüralizm determinizm (Gerekircilik) doğrultusunda
oluşturulmuştur. Natüralizmde ‘Sanat doğanın bir kopyası olmalıdır.’ fikri
ana ilkedir. Natüralistler; kendilerini bilim adamı, toplumu
laboratuvar, insanı da deneme, inceleme aracı olarak ele almışlar.
Realistlerdeki biçim güzelliği, üslup kaygısı natüralistlerde yoktur.
Natüralistlerin eserlerine genel olarak bir kötümserlik havası hakimdir. Natüralizmde roman, öykü ve tiyatro türleri gelişmiştir.
Romanlarda ayrıntılı tasvirler yapılmıştır. Toplum için sanat anlayışı
benimsenmiştir. 

Dünya edebiyatında Emile Zola, Alphonse
Daudet, Guyde Maupassant, Goncourt Kardeşler, Henrik İbsen, H.Taine, .Çehov, Oscar Wilde önemli temsilcileridir.

Türk edebiyatında Nabizade Nazım, H.Rahmi
Gürpınar, Halit Ziya, Beşir Fuat önemli temsilcileridir.

Parnasizm (Şiirde Gerçekçilik)

Realizmin şiirdeki uygulamasıdır. Romantik şiire tepki
olarak 19.yy ikinci yarısında Fransa’da doğdu. Sadece şiir alanında görülen bir
edebi akımdır. Realizmle natüralizmin şiirdeki sentezinden oluşmuş olup
realizmin şiirdeki yansımasıdır. Sanat için sanat anlayışı vardır. Parnasyenler, şiirde
biçim güzelliğini her şeyden üstün tutmuşlar, kuyumcu titizliğiyle şiirler
yazmışlardır. Ayrıntılı ve canlı betimlemelere yer verilmiştir. Şiirin görevi; siyasal, toplumsal sorunları anlatmak
değil insanlara“güzel”in ne olduğunu göstermektir. Eski Yunan ve Latin mitolojisine yeniden dönülmüş olup bu
özelliğiyle klasisizme benzer.

Dünya edebiyatındaki temsilcileri Throphile Gautier, Theodore Banville, Lecontrede
Lisle, Heredia, François Coppee,
S.Prudhomme’dir.

Türk edebiyatındaki temsilcileri Cenap
Şahabettin, Tevfik Fikret, Yahya Kemal’dir.

Sembolizm

19.yüzyılın sonlarında Fransa’da parnasizm akımına tepki
olarak ortaya çıkmıştır. Sembolizmde dış dünyayı sembollerle anlatmak esas olup
şiirde müzik (musiki) unsuruna önem verilir. Şiir düşüncelere değil duygulara seslenmelidir. Şiirde anlam kapalılığı esas alınmıştır. Sembolist şairlere
göre iyi şiir, herkesçe değişik yorumlanabilen şiirdir. Sembolizmde dil; sembol
ve mecazlarla yüklüdür. Karamsarlık sembolizmin en belirgin özelliklerindendir. Sembolist şairler dış dünyada gördüklerini değil, sezdiklerini yazmışlardır. Sanat için sanat ilkesi benimsenmiştir. Sembolizmde şiir ve tiyatro türleri gelişmiştir. Sembolizmin
müjdecisi, bu akımın ortaya çıkışından önce ölen Baudelaire’dir.

Dünya edebiyatındaki temsilcileri Charles Baudelaire, Arthur Rimbaud,
Stephane Mallarme, Paul Valery, Paul Verlaine, Jean Moreas, Edgar Allen
Poe

Türk edebiyatındaki temsilcileri ise Cenap
Şahabettin (ilk uygulayan), Ahmet Haşim (en başarılı), Cahit Sıtkı Tarancı,
Ahmet Muhip Dranas, A.Hamdi Tanpınar’dır.

 Edebi Akımlar Slayt ve PDF Ders Notu İndir

İNDİR: Edebi Akımlar – Slayt

İNDİR: Edebi Akımlar – PDF Ders Notu

11. Sınıf ilk konusu Edebiyat Toplum İlişkisi hakkında hazırladığımız slayt ve ders notunu konu anlatımının sonundaki renkli bağlantılardan bilgisayarınıza indirebilirsiniz. Edebiyatın tanımı, Edebiyat toplum ilişkisi, edebiyat toplum ilişkisi üzerine örnekler, edebiyat sosyoloji ilişkisi, sanat toplum içindir, sanat sanat içindir, sanat toplum içindir anlayışını benimseyen edebi dönem ve topluluklar, sanat sanat içindir anlayışını benimseyen edebi dönem ve topluluklar, Türk edebiyatında toplumcu görüşleriyle öne çıkan edebiyatçılar konularını da slayt ve ders notunun içinde bulabilirsiniz. 

Edebiyat ve Toplum İlişkisi

Edebiyat Nedir?

Düşünce, duygu ve hayallerin insana estetik bir zevk
içerisinde aktarılması sanatına edebiyat diyoruz.

Bütün sanatlarda olduğu gibi edebiyat da insanlar için
yapılır. İnsana seslenir. Onun düşüncelerine, duygularına yönelir.

Edebiyatın temeli insanın duygu ve düşünceleri olduğu için
insanı etkileyen her şey edebiyatı da etkiler.

Edebiyat Toplum İlişkisi

İnsan yaşadığı toplumun bir parçasıdır. Toplumu etkileyen
her olay, durum insanı da etkiler.

Savaşlar, fakirlik, kıtlık, hastalıklar gibi toplumları
etkileyen olaylar onun bir parçası olan insanı da etkiler.

Birçok olay insanı nasıl etkiliyorsa o toplumun içinde bir
birey olan yazarı, şairi de etkiler. Yani edebiyat içinde bulunduğu toplumdan
etkilenir.

Edebiyat topluma ayna tutar.

Edebiyat Toplum İlişkisi Karşılıklıdır

Edebi eser de bulunduğu toplumu etkiler. Seslendiği insanı
savunduğu fikirleriyle geliştirir, yönlendirir.

Tarihte birçok toplumsal olayın temelinde bir edebi eser
bulunur. Yazılmış bir şiir, bir roman, bir hikaye toplumdaki değişimlerin
öncüsü olabilir.

Örnek verirsek; savaş olan bir ülkede yazılan edebi eserlerin çoğu savaşın
yaptığı yıkım üzerine, barışın güzelliği hakkında olur. Adaletsizliklerin çok olduğu bir toplumda şiir yazan bir
şair adaletin, eşitliğin değerini anlatan şiirler yazamadan yapamaz. Yaşadığı toplumdaki yanlışlara duyarsız bir kişi okuduğu
edebi eserlerle bilinçlenebilir. O konudaki düşünceleri değişir.

Avrupa’da idam cezasının kaldırılmasında Victor Hugo’nun
Bir İdam Mahkumu’nun Son Günü romanı çok etkili olmuştur.

Edebiyat-Sosyoloji İlişkisi

Toplumu çeşitli yönlerinden inceleyen bilime sosyoloji
diyoruz.

Edebiyat da yukarıda anlatıldığı gibi toplumla ilişkili
olduğu için toplumu inceleyen sosyoloji ile ilişkilidir.

Toplumun yaşayışını konu alan edebi eserler sosyolojinin
inceleme alanına girer. Edebi eser de toplumu anlatırken sosyolojiden, onun
ortaya koyduğu kurallardan yararlanır.

İki Edebi Anlayış

Sanatçı edebi eser oluştururken iki temel anlayıştan birini
seçer:

1. Sanat,
   toplum içindir.
2. Sanat,
   sanat içindir.

Sanat, Toplum İçindir

Bu anlayışı benimseyen sanatçı yaşadığı toplumun
problemleriyle ilgilenir. Eserinde bu problemleri işler. Bu problemlere dair
çözüm yolları önerir. Eserini yazarken temel motivasyonu içinden çıktığı
toplumun durumudur.

Sanat, Sanat İçindir

Bu anlayışı benimseyen sanatçı eserinde bireyin durumuna
yönelir. Toplumsal problemlerden uzak durur. Çoğunlukla kendi iç dünyasına dair
duyguları, düşünceleri dile getirmeyi tercih eder.

Türk Edebiyatında Dönemlerin Sanat Anlayışı

Türk Edebiyatında dönemler bu iki anlayışa göre
şekillenmiştir.

1. Toplum
   İçin Sanat Anlayışını Benimseyenler: Tanzimat Birinci dönem, Milli Edebiyat, Beş Hececiler, Toplumcu Gerçekçiler

       2. Sanat
İçin Sanat Anlayışını Benimseyenler: 
Divan Edebiyatı, Tanzimat İkinci Dönem, Servetifünun, Fecriati,
Özşiirciler, İkinci Yeni

Edebiyatımızda Toplumcu Sanatçılar

• Mehmet Akif Ersoy
• Sabahattin Ali
• Orhan Kemal
• Kemal Tahir
• Yaşar Kemal…

Önde gelen isimlerdir.

 Edebiyat Toplum İlişkisi Slayt ve PDF Ders Notu İndir

İNDİR: Edebiyat ve Toplum İlişkisi Slayt

İNDİR: Edebiyat ve Toplum İlişkisi PDF Ders Notu

Divan Edebiyatı hakkında hazırladığımız sunumu ders notunun sonundaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz. 

Divan Edebiyatı nedir? Divan Edebiyatı’nın Genel Özellikleri ayrıntılarıyla veriliyor.  

Fıkra Nedir Slaytı

Fıkra (Köşe Yazısı) türü hakkında hazırladığımız slaytı yazının sonundaki bağlantıdan indirebilirsiniz. Slaytın içeriği ders notu olarak da alttaki yazıya eklenmiştir. 

       Fıkra
Nedir?

Bir yazarın günlük olaylara ya da ülke ve toplum
sorunlarına ait herhangi bir konu üzerinde kişisel görüş ve düşüncelerini,
akıcı bir dille anlatan düz yazılara fıkra denir.

Fıkra
Türünün Genel Özellikleri

Gazete ve dergilerde yayımlanan güncel, siyasal, toplumsal
sorunları ele alan yazılardır. Gülmece nitelikli fıkralar da olmakla birlikte
yazılı kompozisyon türü olan fıkralar, düşünce yazılarıdır.

Fıkralarda konular ele alınırken belgelere, kanıtlara,
ayrıntılara yer verilmez. Yani kesin bir ispat amacı taşımazlar. Makaleler gibi
iddialı ve ispatlayıcı yönü ağırlıklı değildir.

Fıkraların dili kolay anlaşılır, samimi, sade ve basittir.
Güncel olmak şartıyla hemen her konuda fıkra yazılabilir.

 Önemli
Fıkra Yazarları

•       Edebiyatımızın
tanınmış fıkra yazarları arasında Ahmet Rasim, Falih Rıfkı Atay, Burhan Felek,
Peyami Safa, Şevket Rado, Oktay Akbal sayılabilir.

 Önemli
Fıkra Kitapları

•       Ahmet
Rasim – Şehir Mektupları, Eşkâl-i
Zaman, Muharrir Bu Ya

•       Ahmet Haşim – Bize Göre, Gurabahane-i Laklakan
(Garip Leyleklerin Evi)

•       Refik Halit Karay – Bir Avuç Saçma, Bir İçim Su, Ay
Peşinde, Guguklu Saat, Kirpinin Dedikleri

•       Orhan Seyfi Orhun’un Kulaktan Kulağa

•       Ziya Osman Saba – Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, Gün
Doğmadan

•       Falih Rıfkı Atay – Eski Saat, Çile

Fıkra
Örneği

Dünyanın Çivisi

Bir şeyleri biriktirme huyunuz var mı? Ne olduğu önemli
değil, mesela pul olabilir. Eskiden çok yaygındı ama artık çağ atladığımızdan
(!) olsa gerek pulculuk neredeyse öldü. Has tiryakileri devam ediyor galiba.

Ya da telefonunuzla çektiğiniz fotoğrafları tab ettiriyor
musunuz? Eskiden film alma, baskı yaptırma gibi dertler olduğu için ne de cimri
davranırdık fotoğraf çekmede. Şimdi kötü çıkma ihtimaline karşı her pozdan üçer
beşer çekiyoruz.

Telefonla o kadar çok fotoğraf çekiyoruz ki bir zaman sonra
çektiğimiz fotoğrafları da unutuyoruz. Bilgisayarımızı bir karıştırınca
“Aa! Bu fotoğraf da vardı değil mi?” diyoruz.

Teknoloji düşmanı sayılmam ama şunu da söylemeden
geçemeyeceğim: Fotoğraf çeken telefonlar çıktı, mertlik bozuldu!

Yahut sevdiğiniz, okuyunca “Bu yazıyı
saklamalıyım.” dediğiniz yazıları kesip saklıyor musunuz? Geçmişte
klasörler böyle yazılarla doldurulur, dosyalar tutulurdu. Şimdi o sevdiğiniz
gazete küpürlerini, dergi sayfalarını saklamaya gerek duymuyorsunuz.

Çünkü internet var! Ben önceleri o yazıları kopyalayıp
bilgisayarımda saklıyordum. Sonra baktım ki ona da lüzum yok. Bir gece vakti
eski bir dostu arar gibi okunası o yazıyı tekrar okumak şevkiniz depreşirse iki
üç “tık” ile o yazıya internet denen heyuladan ulaşabiliyorsunuz.

Bunlar gibi pekçok latif alışkanlıklarımız zamanla silinip
gidiyor ne yazık ki!

“Dünyanın çivisi çıktı” derdi büyüklerimiz.
Korkarım ki bizler o büyüklerin yaşına gelince böyle sızlanacak laflarımız bile
kalmayacak.

Bugünün gençleri, çocukları nostalji yapmak ihtiyacına
tutulacak çağlara gelince neyin nostaljisini, nasıl yapacaklar çok merak
ediyorum.

Fıkra
ile Makale Arasındaki Benzerlikler 

•       Her
ikisi de fikir yazısıdır.

•       Her
ikisi de gazetede yayınlanır.

•       Her
ikisinde de konu zenginliği vardır.

•       Özellikle
gazete makalelerinin toplumu yakından ilgilendiren güncel konuları ele alması
ve fıkranın da güncel konular üzerinde yoğunlaşması ortak noktalarındandır.

•       Her
iki tür de aynı plana göre yazılır.

Makale
ile Fıkra Arasındaki Farklar

•       Makale
yazarı ele aldığı fikirleri bilimsel bir yaklaşımla incelerken fıkra yazarı
kişisel görüşle ele alıp inceler.

•        Makalede yazar fikirlerini kanıtlamak
zorundadır. Bunun için sağlam güçlü kanıtlar göstermesi gerekir. Fıkrada ise
böyle bir zorunluluk yoktur. Fıkra yazarı isterse ispatlama yoluna gider
isterse gitmez, her türlü örneği kullanabilir.

•       Makale
bilimsel bir yazı olduğu için resmi ve ciddi bir anlatım kullanılır. Fıkrada
ise samimi, rahat ve içten bir anlatım vardır.

İNDİR: Fıkra (Köşe Yazısı) Slaytı 

MAKALE

Makale Nedir?

Bir gerçeği
açıklamak, bir konuda görüş ve düşünceler öne sürmek ya da bir tezi savunmak,
desteklemek için yazılan yazılara makale denir.

Makale,
gazetelerin yaygınlaşması ve gelişmesiyle kendini gösteren bir edebi türdür.

Konular
politika, bilim, dil, kültür gibi yazarın tercih ettiği herhangi bir alanda
olabilir. Makalenin amacı, açıklama, eleştiri, tanıtım, bilgilendirme de
olabilir.

Makaleler,
günlük yazıldıktan sonra bir araya getirilerek makale kitapları şeklinde yayınlanabilir.

Makale,
gazetelerin yaygınlaşması ve gelişmesiyle kendini gösteren bir edebi türdür.

Konular
politika, bilim, dil, kültür gibi yazarın tercih ettiği herhangi bir alanda
olabilir. Makalenin amacı, açıklama, eleştiri, tanıtım, bilgilendirme de olabilir.

Makaleler,
günlük yazıldıktan sonra bir araya getirilerek makale kitapları şeklinde
yayınlanabilir.

Özellikleri

Anlatım yalın ve
yoğundur, nesnel bir nitelik taşır.

Öne sürülen
düşünce ve tez kanıtlanır.

Söz oyunlarına
başvurulmaz, süslü anlatımdan uzak durulur.

Her konuda
makale yazılabilir.

Gazete ve
dergilerde yayımlanır.

Makale Çeşitleri

•  

  Dil ve Edebiyat Makaleleri
• Sektörel makaleler ( İnşaat, tekstil vb. )
• Ekonomi – Finans makaleleri
• Siyasi-politik makaleler vs.

Makale Planı

Her yazıda
olduğu gibi makalelerin de belli bir plan dâhilinde yazılması gerekir. Doğru
planlanmamış bir makale yanlış sonuçlara ulaşacaktır. Kaynaklarda klasik makale
planı; giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur.

Makalenin Bölümleri

Giriş bölümünde
bilgi verilecek, açıklanacak konu veya savunulacak fikir açıklanır. Makalenin
en kısa bölümüdür. Makalenin geneline göre bir iki, paragrafı geçmez. İyi bir
giriş makalenin oluşmasını sağlayabilir.

Gelişme
bölümünde ortaya konulan konu veya savunulacak düşüncenin ayrıntılarına
girilir. Konu gerekli görülen yönlerden işlenir, açıklanır. İleri sürülen
görüşlerle ilgili belgeler, istatistikler, tarihi gerçekler, özdeyişler,
atasözleri, sosyal olaylar ve bilim, teknik alanındaki çalışmalar, buluşlar vb.
ortaya konulur. Bu arada kişisel olan ve gerçekliği ispatlanmayan görüş ve
iddialardan kaçınmak gerekir. Makalenin en uzun bölümüdür. Ele alınan konuya
göre paragraf sayısı değişebilir.

Sonuç bölümünde
gelişme bölümünde açıklığa kavuşturulan görüşler doğrultusunda bir sonuca
ulaşılır. Ulaşılan sonuç kesin olmalı, hiçbir şüpheye verilmeyecek şekilde
ortaya konulmalıdır. Bu bölümde giriş gibi kısadır.

Türk Edebiyatında Makale

Makale, gazete ile birlikte ortaya çıkmış bir gazete yazı türüdür. Bizde de ilk
özel gazete olan Tercüman – ı Ahval gazetesinin çıkmasıyla görülür. İlk makale
de aynı gazetede Şinasi tarafından yazılmıştır.

Şinasi’nin  “Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi” ilk makalemiz
olarak kabul edilir. Bu tür Servet-i Fünun döneminde gelişir.

Cumhuriyet Dönemi Makale Yazarları

Edebiyatımızda
Şinasi, Ziya Paşa, Hüseyin Cahit Yalçın, Ziya Gökalp, Ahmet Rasim, Nurullah
Ataç, Fuat Köprülü, Cenap Şahabettin, Falih Rıfkı Atay, Yaşar Nabi Nayır,
Peyami Safa, Halit Fahri Ozansoy … 
önemli makale yazarlarımızdır.

Deneme Makale Farkı

·      Denemelerde kişisel düşünce yer alır. Söylenenlerin
kanıtlanmasına ihtiyaç duyulmaz. Denemelerde ele alınan konular, kesin
sonuçlara bağlanmaz.

Makalelerde ise bilgi vermek, bir fikri açıklamak ön
plandadır. Düşünce yönü ağır basar; kanıtlamaya ve açıklamaya dayanır. Kesin
bir sonuca ulaşmak hedeflenir.

 Fıkra Makale Benzerlikleri

Her ikisi de fikir yazısıdır.
Her ikisi de gazete ve dergilerde yayımlanır.
Özellikle gazete makalelerinin toplumu yakından ilgilendiren güncel konuları ele alması ve fıkranın da güncel konular üzerinde yoğunlaşması iki ortak noktalarındandır.
Her iki tür de aynı plana göre yazılır.

Fıkra Makale Farkı

Makale bilimsel bir yaklaşımla yazılır, Fıkra ise kişisel bir yaklaşımla
yazılır.
Makalede yazar fikirlerini kanıtlamak zorundadır. Bunun için sağlam güçlü
kanıtlar göstermesi gerekir. Fıkrada ise böyle bir zorunluluk yoktur. Fıkra
yazarı isterse ispatlama yoluna gider isterse gitmez, her türlü örneği
kullanabilir.
Makale bilimsel bir yazı olduğu için resmi ve ciddi bir anlatım kullanılır.
Fıkrada ise samimi, rahat ve içten bir anlatım vardır.

Makale Türü Slayt İndir

 İNDİR: Makale Yazı Türü SLAYT