 |
| Fıkra Nedir Slaytı |
Fıkra (Köşe Yazısı) türü hakkında hazırladığımız slaytı yazının sonundaki bağlantıdan indirebilirsiniz. Slaytın içeriği ders notu olarak da alttaki yazıya eklenmiştir.
Bir yazarın günlük olaylara ya da ülke ve toplum
sorunlarına ait herhangi bir konu üzerinde kişisel görüş ve düşüncelerini,
akıcı bir dille anlatan düz yazılara fıkra denir.
Gazete ve dergilerde yayımlanan güncel, siyasal, toplumsal
sorunları ele alan yazılardır. Gülmece nitelikli fıkralar da olmakla birlikte
yazılı kompozisyon türü olan fıkralar, düşünce yazılarıdır.
Fıkralarda konular ele alınırken belgelere, kanıtlara,
ayrıntılara yer verilmez. Yani kesin bir ispat amacı taşımazlar. Makaleler gibi
iddialı ve ispatlayıcı yönü ağırlıklı değildir.
Fıkraların dili kolay anlaşılır, samimi, sade ve basittir.
Güncel olmak şartıyla hemen her konuda fıkra yazılabilir.
• Edebiyatımızın
tanınmış fıkra yazarları arasında Ahmet Rasim, Falih Rıfkı Atay, Burhan Felek,
Peyami Safa, Şevket Rado, Oktay Akbal sayılabilir.
• Ahmet
Rasim – Şehir Mektupları, Eşkâl-i
Zaman, Muharrir Bu Ya
• Ahmet Haşim – Bize Göre, Gurabahane-i Laklakan
(Garip Leyleklerin Evi)
• Refik Halit Karay – Bir Avuç Saçma, Bir İçim Su, Ay
Peşinde, Guguklu Saat, Kirpinin Dedikleri
• Orhan Seyfi Orhun’un Kulaktan Kulağa
• Ziya Osman Saba – Sarı Çizmeli Mehmet Ağa, Gün
Doğmadan
• Falih Rıfkı Atay – Eski Saat, Çile
Bir şeyleri biriktirme huyunuz var mı? Ne olduğu önemli
değil, mesela pul olabilir. Eskiden çok yaygındı ama artık çağ atladığımızdan
(!) olsa gerek pulculuk neredeyse öldü. Has tiryakileri devam ediyor galiba.
Ya da telefonunuzla çektiğiniz fotoğrafları tab ettiriyor
musunuz? Eskiden film alma, baskı yaptırma gibi dertler olduğu için ne de cimri
davranırdık fotoğraf çekmede. Şimdi kötü çıkma ihtimaline karşı her pozdan üçer
beşer çekiyoruz.
Telefonla o kadar çok fotoğraf çekiyoruz ki bir zaman sonra
çektiğimiz fotoğrafları da unutuyoruz. Bilgisayarımızı bir karıştırınca
“Aa! Bu fotoğraf da vardı değil mi?” diyoruz.
Teknoloji düşmanı sayılmam ama şunu da söylemeden
geçemeyeceğim: Fotoğraf çeken telefonlar çıktı, mertlik bozuldu!
Yahut sevdiğiniz, okuyunca “Bu yazıyı
saklamalıyım.” dediğiniz yazıları kesip saklıyor musunuz? Geçmişte
klasörler böyle yazılarla doldurulur, dosyalar tutulurdu. Şimdi o sevdiğiniz
gazete küpürlerini, dergi sayfalarını saklamaya gerek duymuyorsunuz.
Çünkü internet var! Ben önceleri o yazıları kopyalayıp
bilgisayarımda saklıyordum. Sonra baktım ki ona da lüzum yok. Bir gece vakti
eski bir dostu arar gibi okunası o yazıyı tekrar okumak şevkiniz depreşirse iki
üç “tık” ile o yazıya internet denen heyuladan ulaşabiliyorsunuz.
Bunlar gibi pekçok latif alışkanlıklarımız zamanla silinip
gidiyor ne yazık ki!
“Dünyanın çivisi çıktı” derdi büyüklerimiz.
Korkarım ki bizler o büyüklerin yaşına gelince böyle sızlanacak laflarımız bile
kalmayacak.
Bugünün gençleri, çocukları nostalji yapmak ihtiyacına
tutulacak çağlara gelince neyin nostaljisini, nasıl yapacaklar çok merak
ediyorum.
• Her
ikisi de fikir yazısıdır.
• Her
ikisi de gazetede yayınlanır.
• Her
ikisinde de konu zenginliği vardır.
• Özellikle
gazete makalelerinin toplumu yakından ilgilendiren güncel konuları ele alması
ve fıkranın da güncel konular üzerinde yoğunlaşması ortak noktalarındandır.
• Her
iki tür de aynı plana göre yazılır.
• Makale
yazarı ele aldığı fikirleri bilimsel bir yaklaşımla incelerken fıkra yazarı
kişisel görüşle ele alıp inceler.
• Makalede yazar fikirlerini kanıtlamak
zorundadır. Bunun için sağlam güçlü kanıtlar göstermesi gerekir. Fıkrada ise
böyle bir zorunluluk yoktur. Fıkra yazarı isterse ispatlama yoluna gider
isterse gitmez, her türlü örneği kullanabilir.
• Makale
bilimsel bir yazı olduğu için resmi ve ciddi bir anlatım kullanılır. Fıkrada
ise samimi, rahat ve içten bir anlatım vardır.
İNDİR: Fıkra (Köşe Yazısı) Slaytı