11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı dersi ilk konularından olan Edebi Akımlar konulu slayt ve ders notunu yazının sonundaki ders notundan indirebilirsiniz. Edebi Akımlar konusunun içeriğinde bulabileceğiniz başlıklar şunlar: Edebi Akım Nedir? Başlıca Edebi Akımlar Nelerdir? Hümanizm, Klasizm Romantizm, Realizm, Natüralizm, Parnasizm, Sembolizm, Sürrealizm, Parnasizm Akımları hakkında geniş bilgi, Hümanizm, Klasizm, Romantizm, Realizm, Natüralizm, Parnasizm, Sembolizm, Sürrealizm, Parnasizm Akımlarının dünya edebiyatında ve Türk edebiyatında temsilcileri kimlerdir? Öne çıkan önemli eserler nelerdir?
Bir grup sanatçının ortaya koydukları ilkeler etrafında
oluşturdukları edebiyat hareketidir. Edebi Akımların ortaya çıkışında bulundukları dönemin
şartları etkilidir. Sanatçılar ortak bir dünya görüşü, sanat ve edebiyat
anlayışı etrafında şekillenmiş eserler verirler. Edebi Akımlar çoğunlukla diğer sanatları da etkileyen bir
üst sanat akımının edebiyattaki karşılığıdır. Türk Edebiyatında etkili olan birçok edebi akım, batı
ülkelerinden ülkemize gelen akımlardır.
İnsanı sevme üzerine kurulmuş, temel düşünce akımlarından
biridir. Orta çağdaki baskıcı zihniyete, kilisenin toplum üzerindeki
zorba anlayışına tepki olarak ortaya çıkmıştır. Avrupa’daki Aydınlanma Çağının ve Rönesans’ın temelidir. 14.yy. da İtalya’da doğmuş, Fransa ve diğer Avrupa ülkelerine
yayılmıştır. Sanatçılar eserlerinde Eski Yunan ve Latin edebiyatından
etkilenmiştir. Yeni eserler vermek yerine o dönem eserlerini tekrarlamışlardır.
Önemli Temsilcileri: Dante, Montaigne, Shakespeare,
Boccaccio, Villon, Rabelais,, Ronsard, Cervantes,
Türk edebiyatında ise Nurullah Ataç, Sabahattin
Eyüboğlu, Vedat Günyol gibi bazı deneme yazarlarında hümanist akımın etkileri
görülür.
Aklın öncülüğünü savunan, kuralcı sanat akımıdır. 17.
yüzyılda Fransa’da ortaya çıkmıştır. Evrensel temalar işlemişler ve “Sanat için Sanat” anlayışına
bağlı kalmışlardır. Bu anlayışın
etkisiyle herkesin anlayamayacağı ağır bir dil kullanmışlardır. Şiir ve tiyatroda etkili olmuştur. Tiyatroda üç birlik
kuralına uyulur. Tiyatroda trajedi türünü kullanmışlardır. Eserlerin
kahramanları soylu tabakadan seçilir. Tabiat tasvirleri eserlerde önemli yer tutar. Sanatçılar
tabiatı taklit etmek ister.
Türk edebiyatında İbrahim Şinasi, Ahmet Vefik Paşa,
Direktör Ali Bey klasizmden etkilenmiştir.
Önemli Temsilcileri: Racine, Comeille (trajedi) La
Fonteine (fabl), Moliere (komedi), Descartes (felsefe) Boileau (şiir), Pascai
(deneme), La Bruyere (deneme) Bossuet (hitabet), Madame De La Fayette (roman)
Klasizme tepki olarak ortaya çıkmıştır. 18. yüzyılda Almanya’da ortaya çıkmış,
Fransa’da sistemli bir akım haline gelmiştir. Akıl değil, duygu ve hayal ön plandadır. Din duygusuna önem verilir. Sanatçılar eserde kişiliğini gizlemez, olaylar karşısında
duygu ve düşüncelerini açıkça anlatır. İyi ve kötü arasında açıkça taraf
tutar. Klasizmin katı kuralcılık anlayışı aşılmıştır. Sanatçı,
işleyeceği konuyu özenle seçer. Konular; tarihten, mitolojiden ve günlük
olaylardan alınır. Yere, zamana, doğa betimlemelerine önem verilir. Dış dünyayı
ve doğayı abartılı betimlemelerle anlatmışlardır. Romantizmi benimseyen sanatçılar, hayatı güzel ve çirkin
bütün yönleriyle vermeye çalışırlar. Zıtlıklar romantizmde önemlidir.
Konuşma dilini benimseyen romantikler, her sınıftan insanı
da eserlerine konu olarak alırlar. Toplum için sanat anlayışı benimsenir. Tiyatroda dramı tercih etmişler, üç birlik kuralına
uymamışlardır. Ulusal destanlar, Hristiyanlığın mucizeleri ve milli
efsaneler işlenmiştir. Aşk, ölüm, tabiat, ulusal tarih, yöresel yaşam konu olarak
seçilir.
Türk edebiyatında Namık Kemal, Ahmet Mithat Efendi,
Abdülhak Hamit Tarhan’da bu edebi akımın etkileri görülür. Recaizade Mahmut
Ekrem’in ise şiirlerinde bu akımın etkisi görülür.
Dünya edebiyatında Goethe’nin Faust ve Genç
Werther’in Acıları; Schiller’in Haydutlar, Wilhelm Tell; Victor Hugo’nun
Sefiller, Sonbahar Yaprakları; George Sand’ın Jak; J.J. Rousseau’nun Emile, İtiraflar eserleri
romantizmin önemli eserleridir. Alfred
De Mussed , Lamartine, Puşki,ı, Lord Byron diğer önemli yazarlardır.
19. yüzyılda romantizmin aşırı duygusallığına tepki olarak
ortaya çıkmıştır. Gözleme ve belgeye önem verilir. Hayale ve
olağanüstülüklere yer verilmez. Konular, gerçek hayattan alınır. Yaşananlar
ve gözlenenler nesnel bir şekilde aynen aktarılır. Töreye ve halktan
kişilere önem vermişlerdir. ‘Sanat sanat içindir.’ ilkesine bağlıdırlar. Sanatı
ve edebiyatı toplumu değiştirme, eğitim ve mücadele aracı olarak görmediler. Biçim güzelliğine önem verirler, anlatımda süsten ve söz
sanatlarından uzak bir üslup kullanırlar. Roman ve hikâyede çok etkili olmuştur, tiyatroda ise
tutunamamıştır. Bu akım şiirde görülmez.
Dünya edebiyatındaki temsilcileri Stendhal, Balzac, Gusta ve
Flaubert,Charles Dickens, Gorki, Daniel Defoe, Ernest Hemingway, John Stainbeck, Mark Twain, Jack London, Tolstoy,
Dostoyevski, Turgenyev, Çehov, Gogol’dur.
Türk edebiyatındaki temsilcileri Recaizade
M. Ekrem, Samipaşazade Sezai, Halit Ziya,
Mehmet Rauf, Sait Faik, Hüseyin Cahit, Yakup Kadri, Reşat
Nuri, Halide Edip, Ömer Seyfettin, Refik Halit Karay’dır.
Natüralizm, hayatı bilimsel bir nesnellikle ele alan,
gerçeği anlatmayı aşırılığa vardıran bir sanat akımıdır. Natüralizme, realizmin
daha ileri düzeye ulaşmış biçimi de denebilir. 19.yüzyılın sonlarında Fransa’da ortaya çıkmış bir sanat
akımıdır. Natüralizmin kurucusu olarak Emile Zola kabul edilir. Natüralizm doğayı anlatırken deney yöntemine başvurması
nedeniyle realizmden ayrılır. Natüralistler kişi ve olaylara, bir bilim adamı
gözüyle yaklaşırlar. Natüralizm determinizm (Gerekircilik) doğrultusunda
oluşturulmuştur. Natüralizmde ‘Sanat doğanın bir kopyası olmalıdır.’ fikri
ana ilkedir. Natüralistler; kendilerini bilim adamı, toplumu
laboratuvar, insanı da deneme, inceleme aracı olarak ele almışlar.
Realistlerdeki biçim güzelliği, üslup kaygısı natüralistlerde yoktur.
Natüralistlerin eserlerine genel olarak bir kötümserlik havası hakimdir. Natüralizmde roman, öykü ve tiyatro türleri gelişmiştir.
Romanlarda ayrıntılı tasvirler yapılmıştır. Toplum için sanat anlayışı
benimsenmiştir.
Dünya edebiyatında Emile Zola, Alphonse
Daudet, Guyde Maupassant, Goncourt Kardeşler, Henrik İbsen, H.Taine, .Çehov, Oscar Wilde önemli temsilcileridir.
Türk edebiyatında Nabizade Nazım, H.Rahmi
Gürpınar, Halit Ziya, Beşir Fuat önemli temsilcileridir.
Realizmin şiirdeki uygulamasıdır. Romantik şiire tepki
olarak 19.yy ikinci yarısında Fransa’da doğdu. Sadece şiir alanında görülen bir
edebi akımdır. Realizmle natüralizmin şiirdeki sentezinden oluşmuş olup
realizmin şiirdeki yansımasıdır. Sanat için sanat anlayışı vardır. Parnasyenler, şiirde
biçim güzelliğini her şeyden üstün tutmuşlar, kuyumcu titizliğiyle şiirler
yazmışlardır. Ayrıntılı ve canlı betimlemelere yer verilmiştir. Şiirin görevi; siyasal, toplumsal sorunları anlatmak
değil insanlara“güzel”in ne olduğunu göstermektir. Eski Yunan ve Latin mitolojisine yeniden dönülmüş olup bu
özelliğiyle klasisizme benzer.
Dünya edebiyatındaki temsilcileri Throphile Gautier, Theodore Banville, Lecontrede
Lisle, Heredia, François Coppee,
S.Prudhomme’dir.
Türk edebiyatındaki temsilcileri Cenap
Şahabettin, Tevfik Fikret, Yahya Kemal’dir.
19.yüzyılın sonlarında Fransa’da parnasizm akımına tepki
olarak ortaya çıkmıştır. Sembolizmde dış dünyayı sembollerle anlatmak esas olup
şiirde müzik (musiki) unsuruna önem verilir. Şiir düşüncelere değil duygulara seslenmelidir. Şiirde anlam kapalılığı esas alınmıştır. Sembolist şairlere
göre iyi şiir, herkesçe değişik yorumlanabilen şiirdir. Sembolizmde dil; sembol
ve mecazlarla yüklüdür. Karamsarlık sembolizmin en belirgin özelliklerindendir. Sembolist şairler dış dünyada gördüklerini değil, sezdiklerini yazmışlardır. Sanat için sanat ilkesi benimsenmiştir. Sembolizmde şiir ve tiyatro türleri gelişmiştir. Sembolizmin
müjdecisi, bu akımın ortaya çıkışından önce ölen Baudelaire’dir.
Dünya edebiyatındaki temsilcileri Charles Baudelaire, Arthur Rimbaud,
Stephane Mallarme, Paul Valery, Paul Verlaine, Jean Moreas, Edgar Allen
Poe
Türk edebiyatındaki temsilcileri ise Cenap
Şahabettin (ilk uygulayan), Ahmet Haşim (en başarılı), Cahit Sıtkı Tarancı,
Ahmet Muhip Dranas, A.Hamdi Tanpınar’dır.
Edebi Akımlar Slayt ve PDF Ders Notu İndir
İNDİR: Edebi Akımlar – Slayt
İNDİR: Edebi Akımlar – PDF Ders Notu