Aşık Paşa 15. yüzyıl önemli divan şairlerindendir. Aşağıdaki ders notunda Aşık Paşa kimdir, Aşık Paşa’nın hayatı, edebi kişiliği, eserlerinden örnekler ve 2021 AYT’de sorulan soru gibi başlıklara yer verilmiştir. Aynı bilgileri sunuda da bulabilirsiniz. Aşık Paşa slaytını ders anlatımının sonundaki renkli bağlantıdan indirebilirsiniz.
• Aşık
Paşa, 15. yüzyılda çeşitli devlet görevlerinde bulunmuş bir Divan şairidir.
• Fatih
Sultan Mehmet’in hocalarından olduğu bilinmektedir.
• İyi
bir eğitim alan Aşık Paşa medrese hocalığından vezirlik makamına kadar
yükselmiştir.
• «Kerem»
redifli kasidesini padişaha sunduğu, böylece hakkında verilen bir hapis
cezasından affedildiği anlatılmaktadır.
• Aşık
Paşa’nın şiirlerini bir araya getirdiği bir Divanı vardır.
• Aşık
Paşa, yaşadığı dönemin büyük şairlerinden biridir.
• Ahmed
Paşa gazel, kaside, şarkı ve murabba şiir türlerinde başarılı olmuştur.
• Dini
konulardan uzak durmuş, beşeri aşkı eserlerinde işlemiştir.
• Aruz
ölçüsünü ustaca kullanmıştır. Yaşadığı dönemde ona ‘Şairler Sultanı’ unvanı
verilmiştir.
• Sonraki
dönem şairlerinden Ahi, Lami, Necati, Zati ve Baki ona nezireler yazmışlardır.
• Ünü
Osmanlı Devleti sınırlarını aşmış, Timur Devleti’nin sanata önem veren
hükümdarı Hüseyin Baykara’nın sarayında dahi okunmuştur.
• Onun
“kerem”, “benefşe” ve “âb” redifli kasideleri, en meşhur eserlerindendir.
Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül (Murabba)
Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül
Kara sevdaya yiler bî-ser ü bî-pây gönül
Dimedüm mi sana dolaşma ana hay gönül
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül
Bizi hâk itdi hevâ yolına sevdâ nidelüm
Pây-mâl eyledi bu zülf-i semen-sâ nidelüm
Kul idinmezdi güzeller bizi illâ nidelüm
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül
Felekün nûş iderem nîşini sâğarlar ile
Doğradı hâr-ı cefâ bağrumı hançerler ile
Baş koşam dimez idüm ben dahi dil-berler ile
Vay gönül vay gönül vay gönül ey vay gönül
…
Der Medh-i Sultan Mehmed Hân (Kerem Kasidesi) (Kaside)
Ey muhît-i keremün katresi ummân-ı kerem
Bâğ-ı cûd ebr-i kefünden tolu bârân-ı kerem
Matla-ı subh-ı zafer mihr-i zekâ ebr-i hayâ
Felek izz ü alâ dâver-i devrân-ı kerem
Tâc bahş-ı ser-i sultân-ı salâtin-i cihân
Zînet-i taht u nigîn Hazret-i sultân-ı kerem
Zıll-ı Hakk Şâh Muhammed ki işiği gökinün
Kem-terin ılduzı olur meh-i tâbân-ı kerem
…
Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezid zamanında şiirler
yazmıştır. Şiirleri, o daha hayattayken, bütün Anadolu ve Rumeli’ye yayıldığı
gibi Hüseyin Baykara’nın Herat’taki sarayında dahi okunur olmuş, kendisinden
sonraki şairleri de etkilemiştir. Türk edebiyatı tarihinde Şeyhi ile Necati
arasında yetişen şairlerin en tanınmışlarındandır. Onun “kerem”, “benefşe” ve
“âb” redifli kasideleri, bilinen eserleri arasındadır.
Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerin hangisidir?
A) Süleyman Çelebi
B) Ahmet Paşa
C) Sehi Bey
D) Taşlıcalı Yahya
E) Âşık Paşa
İndir: Aşık Paşa Hayatı, Edebi Kişiliği Slaytı