Hüsrevi Rum Kimdir? Şair Necati – Slayt

Hüsrevi Rum olarak da anılan Divan şairi Necati hakkında hazırladığım slayt ve ders notunu aşağıda bulabilirsiniz. Şair Necati kimdir, Necati’nin Edebi Kişiliği, Necati’nin etkilediği şairler, Necati’nin Üslubu, Eserleri, ÖSYM’nin Necati hakkında sorduğu soru gibi başlıkların yer aldığı sunu on slayttan oluşmaktadır. 

Hüsrevi Rum: Necati Kimdir?

• 1450’li yıllarda
  doğmuştur. Fatih Sultan Mehmet döneminin sonlarına doğru tanınmıştır.
• Bu dönemde
  Kastamonu’da yaşarken yazdığı “Döne Döne” redifli gazelle tanınmıştır.
• Fatih’e sunduğu
  “şitaiye” ve “bahariye” kasideleri
  ve gazelleriyle onun beğenisini kazanmıştır. Fatih’in ölümünden sonra
  II.Bayezid’e şiirler yazmaya devam etmiştir.

Necatî’nin Edebî
Kişiliği

• Necatî yaşadığı
  dönemin önemli şairlerinden biri olmuştur. Fuzuli, Baki, Nedim gibi Divan şiiri
  geleneğinin büyük şairlerinin yetişmesinden bir önceki kuşaktandır.
• Yaşadığı dönem
  Türkçenin ve edebiyatın gelişmesinde önemli rol oynamıştır.
• Necâtî, Mihrî Hatun,
  Sehî Bey, Vâlihî, Tâli’î, Sun’î ve diğerleri gibi şairlerin öncüsüdür ve
  Şemsî-i Edvârî, Sâkî, Sûzî-i Nakşıbendî, Rızâî, Üsküplü Zârî gibi şairler de
  onun etkisinde kalmış ve şiirlerine nazireler yazmışlardır.
• Fuzûlî gibi büyük
  bir şair de Necâtî’den alıntı yapmış, “gül ve hançer” redifli şiirlerinde
  Necatî’den  etkilenmiştir.
• İdris-i Bitlisî’nin
  tarihinde Necati’den “Hüsrevi Rum” olarak bahsedilmiştir.

Necatî’nin Üslubu

• Şiir yazdığı dönem
  şairleri arasında açık ve anlaşılır bir üslubu tercih etmiştir.
• Samimi bir
  söyleyişle sanatlı, edebi bir üslubu birleştirmiş, bu yönüyle öne çıkmıştır.
• Şiirlerinde halk
  söyleyişlerini, deyim ve atasözlerini başarıyla kullanmıştır.
• Basit söylenebilir
  gibi görünen ancak anlamca derin manalar içeren şiirler söylemiştir. Bu yönüyle
  Necati sehlimümteni sanatının ustalarından sayılır.

Necatî’nin Eseri

Necati’nin
eserlerini topladığı bir Divanı vardır.
İçinde 650 gazel
bulunan bu divana ön söz yazdığı bilinmektedir ve divanına ön söz yazan ilk şair
sayılmaktadır.

Necatî’nin Döne Döne
Gazeli

Çıkalı göklere âhım
şererî döne döne                        
Yandı kandil-i
sipihrün cigeri döne döne

Ayagı yer mi basar
zülfüne ber-dâr olanın             
Zevk u şevkîle virür
cân u seri döne döne

Sen turup raks
idesin karşuna ben boynum egem  
İne zülfün koca sen
sîm-beri döne döne

Şâm-ı zülfünle gönül
mısrı harâb oldı deyü        
Sana iletdi kebûter
haberi döne döne

Sen olasın deyü yer
yer asılub âyîneler               
Gelene gidene eyler
nazarı döne döne

Ka’be olmasa kapun
ayla gün leyl ü nehâr
Eylemezlerdi tavâf
ol güzerî döne döne

Ey necâtî yaraşur
mutribî şeh meclisinün             
Raks urub okıya bu
şi’r-i teri döne döne
 
Sadeleştirilmiş
Açıklaması
 1. Ahımın kıvılcımları göklere döne döne
çıktığından bu yana feleğin güneşinin ciğeri döne döne yandı.
2. Saçına asılanın
ayağı yere mi basar? O zevkle mutlulukla canını ve başını döne döne verir.
3. Güvercin, Şam
şehrini anımsatan saçınla Mısır ülkesi kadar olan güzelliğinin harap olduğu
haberini döne döne sana haber ulaştırdı.
4. Sen kalkıp raks
edip saçların inip sen gümüş misali ak göğüslüyü kucaklayacaksın; bense senin
karşında boynumu eğip duracağım.
5. Kapın Kâbe misali
değerli olmasaydı ay ve güneş her gece gündüz orayı tekrar tekrar tavaf ederek
etrafında dönmezdi.
6. Yer yer asıllı
duran aynalar, gelen kişi sen olabilirsin diye gelen gidene döne döne bakar.
7. Ey Necati!
Padişah meclisinin çalgıcısının bu taze şiiri dans ederek döne döne söylemesi
ona yakışır.

ÖNEMLİ BİLGİ: 

Necatî 2022 yılında ÖSYM tarafından üniversite ikinci basamak sınavı olan AYT’de aşağıda yer verdiğim soruyla sorulmuştur. 

2022-AYT

Anadolu sahası şairlerinden olan ……. XV. yüzyılın önemli isimlerindendir. Onun başarısı; şiirlerinde halk söyleyişlerini, deyim ve atasözlerini kullanmakta gösterdiği ustalığa dayanır. Şairin ustaca kaleme aldığı şiirlerine pek çok şair tarafından nazire yazılmıştır. Özellikle “döne döne” redifli gazeliyle tanınan şair, yaşadığı devirde Anadolu şairlerinin sultanı anlamında “Hüsrev-i Rûm” olarak anılmıştır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? 

A) Şeyhi  B) Necati  C) Ahmet Paşa  D) Ahmed-i Dai  E) Fuzuli

Hüsrevi Rum: Necati Slayt İndir

👉🔗indir: Necati Slayt

Follow @edebiyatHocamco