Asıl anlamı “parça” olan kıt’a, çok defa iki beyitten meydana gelen, matla ve mahlas beyti olmayan, beyitleri “b a c a” şeklinde kafiye dizilişine sahip bir nazım biçimidir. Yani ilk mısraları serbest, ikinci mısraları birbiriyle kafiyelidir.
Kıt’alar genelde iki beyitlidir. Ancak nadiren daha uzun beyit sayısına sahip kıt’alar da görülür. Bunlara kıt’a-i kebîre denilir. Bu kıt’alarda matla ve mahlas beyitleri bulunur.
Kıt’alar konu bakımından zengindir. Her türlü konunun işlendiği görülür.
Çeşitli tarihi olaylara ebced hesabıyla tarih düşürmede en çok kıt’a nazım şekli kullanılmıştır.
Örnek:
İlm kesbiyle pâye-i rifat
Ârzû-yı muhâl imiş ancak
Aşk imiş her ne var alemde
İlm bir kıyl ü kâl imiş ancak
Fuzûlî
Açıklaması:
İlim tahsil etmek yoluyla yücelmek, gerçekleşmesi mümkün olmayan bir arzu imiş.
Bu dünyada her ne varsa aşkmış, ilim de sadece boş bir lafmış.
Nazım: 1., 2. ve 4. mısraları birbiriyle kafiyeli, 3. mısraı serbest olan kıt’a çeşidi.