Divan edebiyatında bestelenmeye uygun olarak yazılmış murabba türündeki şiirlere verilen isimdir. Bu tür murabba şarkıların üçüncü mısraına miyân, her bendin sonunda tekrarlanan mısraa da nakarat denir. Şarkıların dili sade, bend sayıları ise azdır.
Türk edebiyatında şarkı formunun gelişimi:
17. Yüzyıl: Edebiyatımızda ilk murabba şarkı örneklerine 17. yüzyıl şairlerinden Na’ilî-i Kadîm‘in (öl. 1666) Divan’ında rastlanır.
18. Yüzyıl: Bu asırda şarkı formunun en büyük şairi Nedim‘dir (öl.1730). Ayrıca, daha çok Peygamberimiz (s.a.v.) için yazdığı na’tlerle tanınan Yahyâ Nazîm (öl. 1726) de 18. yüzyılda şarkı yazmış şairlerdendir. Bir Mevlevî şairi olan Şeyh Gâlib de Nedim’den etkilenip şarkı yazmış 18. yüzyıl şairidir.
19. Yüzyıl: Şarkı formunun oldukça popüler olduğu 19. yüzyılda bu tarzın önemli temsilcileri; Enderunlu Fâzıl (öl.1810), Enderunlu Vâsıf (öl. 1824), Leylâ Hanım, Osman Nevres (öl. 1876).
20. Yüzyıl: Şarkı türünün bu asırdaki temsicisi, iki bendli şarkıları olan Yahya Kemal‘dir (öl. 1958)
Murabba şarkıların kafiye dizilişi:
1- a a a a, b b b a, c c c a…
2- a b a b, c c c b, d d d b…
3- a a a A, b b b A, c c c A… nakaratlı
4- a A a A, b b b A, c c c A… nakaratlı
Örnek:
Sevdiğim cânım yolunda hâke yeksân olduğum
Îddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum
Ey benim aşkında bülbül gibi nâlân olduğum
Îddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum
……………..
Sen açıl gül gibi zâr ile hezâr olsun Nedîm
Bend bend olsun ham-ı zülfün şikâr olsun Nedîm
Sen salın cânâ yolunda hâksâr olsun Nedîm
Îddir çık nâz ile seyrâna kurbân olduğum
fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün
Nedîm (öl. 1730)
Açıklaması:
Sevdiğim, canım, yolunda toprak olduğum. Kurban olayım, bayram geldi, çık nazlı nazlı gez, dolaş. Ey aşkıyla bülbül gibi ağlayıp inlediğim. Kurban olayım, bayram geldi, çık nazlı nazlı gez, dolaş.
Sen gül gibi açıl, Nedim de karşında feryat eden bülbül olsun. Saçının kıvrımları bağ bağ tuzak, Nedim de o tuzağa av olsun. Sen salınarak gez ey sevgili, Nedim de yolunda toprak olsun. Kurban olayım, bayram geldi, çık nazlı nazlı gez, dolaş.
