I. Bir merhamettir yanan daracık odaların isli lambalarında.
II. Ağrıyan başlarını dinlendirmek için yalnız altı saatleri vardı.
III. Art arda gelen iki bereket yılı da işleri büsbütün hızlandırmıştı.
IV. Romanda olaylar kronolojik olarak ilerlemektedir.
V. Ağustosta beyni kaynayanın zemheride kazanı kaynar.
4. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangi ikisinde ses düşmesi yoktur?
A) I ve III B) I ve IV C) II ve V D) III ve V E) II ve IV
Çözümü
I — ses düşmesi (ünlü ya da ünsüz düşmesi) yok.
II — yalnız (yalın-ız)
III — ses düşmesi (ünlü ya da ünsüz düşmesi) yok.
IV — ilerlemektir (ileri-le)
V — beyni (beyin-i)
Cevap A
Her sabah, kocaman bir kartal kanatlarını açarak (I) süzülüyor ve gelip Prometheus’un ciğerlerini (II) yiyordu. Bu müthiş hayvan sivri tırnaklarını insafsızca onun göğsüne (III) batırıyor ve korkunç gagası ile ciğerini (IV) didikliyordu. Akşama kadar onun yediği ciğer, gece sabaha kadar yeniden bitiyor, çoğalıyor, eski haline (V) geliyordu.
5. Parçadaki numaralanmış yerlerin hangi ikisinde ünlü daralması vardır?
A) I ve IV B) I ve V C) II ve IV D) II ve III E) III ve V
Çözümü
II — yi-yor-du (ye-yor)
IV — didik-li-yor-du (didik-le)
Cevap C
Rabbim, şuracıkta sen bari gözlerimi yum
Sen bana en son kalan, ben senin en son kulun
Bu akşam artık seni anmayan İstanbul’un
Bomboş bir camisinde uyumak istiyorum
6. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünlü daralması
B) Ünlü değişimi
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz türemesi
E) Ünsüz değişimi
Çözümü
Ünlü daralması — isti-yor-um (iste-yor-um)
Ünlü değişimi — ban-a (ben-e)
Ünsüz benzeşmesi — şura-cık-ta (şuracık-da)
Ünsüz türemesi — Rabbim (Rab)
Ünsüz değişimine örnek yok.
Cevap E
Özel hukukta taraflar özgür iradeleriyle işlemin içeriğini belirleme hakkına sahiptir.
7. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünsüz yumuşaması
B) Dudak ünsüzlerinin benzeşmesi
C) Ünsüz türemesi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Kaynaştırma ünsüzü
Çözümü
Ünsüz yumuşaması — içeriğine (içerik-ine)
Dudak ünsüzlerinin benzeşmesine örnek yok.
Ünsüz türemesi — hakkına (hak)
Ünsüz benzeşmesi — hukuk-ta / sahip-tir
Kaynaştırma ünsüzü — içeriğ-i-n-e
Cevap B
Bir sırrı sürüklüyor, terlikler tıpır tıpır
İzbe sofalarında, izbe sofalarında
Kulak verin ki zaman tahtayı kemiriyor
Tavan aralarında, tavan aralarında
8. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünlü uyumlarına aykırı ek
B) Ulama
C) Ünsüz türemesi
D) Ünsüz benzeşmesi
E) Ünlü daralması
Çözümü
Ünlü uyumlarına aykırı ek — kemir-iyor
Ulama — tavan_aralarında
Ünsüz türemesi — sırrı (sır)
Ünsüz benzeşmesine örnek yok.
Ünlü daralması — sürüklü-yor (sürükle-yor)
Cevap D
9. Aşağıdakilerin hangisinde ünlü düşmesi yoktur?
A) Tavuklar yumurtlamışsa ıspanaklı yumurta yaparım.
B) Komşunun gelini sabahtan akşama sızlanıp duruyordu.
C) Yengem havluyu koklarken anneme yakalanmış.
D) Tercüme ilerledikçe tuhaflıklar rahatsız etmeye başladı.
E) Meğer gözümüze baka baka bize yalan söylüyormuş.
Çözümü
A — Yumurtlamışsa → yumurta-la
B —Sızlanıp → sızı-la-n-ıp
C — Koklarken → koku-la-r-ken
D — İlerledikçe → ileri-le-dikçe
E’de ünlü düşmesine örnek yok.
Cevap E
Derin ve gerçek bir duygu olan yalnızlık, insanın doğasında olan bir histir ve herkes hayatı boyunca bu hissi en az bir kere yakından yaşar.
10. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisine örnek yoktur?
A) Ünlü düşmesi
B) Ünsüz yumuşamasına aykırılık
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz yumuşaması
E) Ünsüz türemesi
Çözümü
Ünlü düşmesi — yalnızlık (yalın-ız)
Ünsüz yumuşamasına aykırılık — hayat-ı
Ünsüz benzeşmesi — his-tir
Ünsüz yumuşamasına örnek yok.
Ünsüz türemesi — hissi (his)
Cevap D
Trenler,(I) yalnızca ülkemizde değil (II) çoğu toplumlarda, modern yaşamın ve idealinin sembolü olmuştur. İnsanın (III) biricik yaşamını önemseyen, (IV) çevresel duyarlığı hayata geçirebilmiş çoğu toplumlar için hâlâ önemli bir ulaşım (V) aracıdır.
11. Parçadaki altı çizili sözcüklerdeki ses olayları eşleştirilse hangisi dışarıda kalır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Çözümü
Ünlü düşmesi — yalnızca (yalın-ız) / çevresel (çevir-e)
Ünsüz yumuşaması — çoğu (çok-u) / aracıdır (araç-ı-dır)
Cevap C
Niçin küçülüyor eşya uzakta
Gözsüz görüyorum rüyada, nasıl
Zamanın raksı ne, bir yuvarlakta
Sonum varmış, onu öğrensem asıl
12. Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünsüz türemesi
B) Aşınma
C) Ünsüz benzeşmesi
D) Ünsüz düşmesi
E) Kaynaştırma ünsüzü
Çözümü
Ünsüz türemesine örnek yok.
Aşınma — niçin (ne için) / nasıl (ne asıl)
Ünsüz benzeşmesi — uzak-ta
Ünsüz düşmesi — küçülüyor (küçük)
Kaynaştırma ünsüzü — o-n-u
Cevap A
13. Aşağıdakilerin hangisinde ünsüz türemesine örnek yoktur?
A) Hastaneden tıbbi bir açıklama bekliyoruz.
B) Bu iş zannettiğimden daha uzun sürebilir.
C) Bizimki yine sırra kadem basmış.
D) Ceddine rahmet deyip bardağı masaya koydu.
E) Üç saatte ancak bu kadar toplayabildik.
Çözümü
tıp > tıbbi
zan > zannetiğimden
sır > sırra
cet > ceddine
E’de ünsüz türemesine örnek yok.
Cevap E
Yedi yıldır uğradım yurduma
Dert ortağı aramadım derdime
Geleceksen bir gün düşüp ardıma
Kula değil yüreğine sor beni
14. Dörtlükte ünsüz yumuşamasına uğramış kaç sözcük vardır?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
Çözümü