Tanzimat Edebiyatı Konu Testi 10

Oyunun asıl adı Râz-ı Dil’dir. Vatan Yahut Silistre’nin oynanması sırasında ortaya çıkan olaylar nedeniyle hemen sahneye konulamamıştır. Beş perdelik bir piyestir. Oyunun esas konusu, zalim bir yöneticiye karşı girişilen halk hareketidir. Tanzimat öncesi bir dönemde geçen eserin başkarakteri ise zalim yönetici Kaplan Paşa’dır.
4. Parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kara Bela
B) Şir
C) Gülnihal
D) Kokona Yatıyor
E) Şair Evlenmesi

İstanbul’daki oyuncuları Bursa’ya davet ederek tiyatro kurulmasına öncülük eden Bursa Valisi Ahmet Vefik Paşa, komedi türündeki — uyarlamaları ile Türk tiyatrosunun gelişiminde ve kalıcı hale gelmesinde önemli bir yere sahiptir. — hareketinin öncülerinden olan sanatçı, yaşadığı dönemde Türkçeyi bağımsız dil olarak benimseyen ilk kişidir.
5. Parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangileri sırasıyla getirilmelidir?
A) Moliere, Türkçülük
B) Racine, Osmanlıcılık
C) Aristophanes, Türkçülük
D) Moliere, İslamcılık
E) Aristophanes, Osmanlıcılık

Komedi türünde yazılan eserde görücü usulü evliliğin sakıncaları ironik ve mizahi bir üslupla ele alınır. Oyun, 

Namık Kemal’in — isimli tiyatro eseri sahnede halk tarafından büyük bir ilgiyle karşılanmıştır. Bu beğeni izleyiciyi öylesine etkilemiştir ki oyun sonrası halkın sokaklara dökülerek “Yaşasın Vatan” naraları atması, Namık Kemal’in Magosa’ya sürgüne gönderilmesine neden olmuştur.
7. Parçada bırakılan boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Akif Paşa
B) Celalettin Harzemşah
C) Gülnihal
D) Vatan yahut Silistre
E) Zavallı Çocuk

Tanzimat’tan Meşrutiyet’e kadar süren yazı yaşamı boyunca hikâye, roman, tiyatro, anı gibi edebî türlerle, çıkardığı gazete ve dergilerle; felsefe, tarih, coğrafya, din, psikoloji, sosyoloji vb. alanlardaki yazılarıyla hatırı sayılır bir ün kazanmıştır. Eserleri ve yazdıkları ile topluma yön veren yazara “hâce-i evvel” yani “ilk öğretmen” sıfatı da yakıştırılmıştır.
8. Aşağıdakilerden hangisi parçada sözü edilen yazara ait değildir?
A) Açıkbaş
B) 

Tanzimat Dönemi’nin önemli yazarlarındandır. Tiyatro, günlük, hikâye, sözlük, gezi yazısı ve çeviri gibi birçok edebî türde eser vermiştir. Türk mizahının modernleşmesinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle komedileriyle tanınan yazarın oyunları dolantı komedisi türündedir.
9. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Direktör Ali Bey
B) Ziya Paşa
C) Şemsettin Sami
D) Muallim Naci
E) Namık Kemal

Henüz on bir yaşında yurt dışına çıkan sanatçı, Doğu ve Batı’nın önemli ülkelerini görmüş; daha sonra da diplomat olarak pek çok ülkede bulunmuştur. Daha çok şair olarak tanınsa da 

11. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat tiyatrosunda ele alınan konulardan biri değildir?
A) Çok kadınla evlenme
B) İslam birliği
C) Köyden kente göç
D) Esaret
E) Vatan sevgisi

Ahmet Hamdi Tanpınar’a göre onun tiyatrosu, ileri sürdüğü “eğlence” fikrine rağmen bir dava tiyatrosudur. O, oyunlarında vatanperverlik, İslam birliği, insan hakları gibi meselelerle Osmanlı cemiyetinin ilerlemesi için teklifler ileri sürmüştür. Onun başta Mukaddime-i Celâl olmak üzere tiyatro problemlerini öne çıkaran ve sürekli gündemde tutan birçok yazı yazması, tiyatroya büyük bir değer verdiğine delil olarak gösterilir.
13. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Mithat Efendi
B) Namık Kemal
C) Şinasi
D) Recaizade Mahmut Ekrem
E) Ahmet Vefik Paşa

Recaizade Mahmut Ekrem, romantizmin önemli temsilcilerinden biri olan Fransız yazar Chateaubriand’ın (öl.1848) aynı adlı romanını önce Türkçeye aktarmış sonra da tiyatroya uyarlamıştır. Eser, edebiyatımızda yabancı bir romanın sahneye adapte edildiği ilk örnektir.
14. Parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Afife Anjelik

15. Aşağıdakilerden hangisi Direktör Ali Bey’e ait değildir?
A) Ayyar Hamza
B) Kokona Yatıyor
C) Letâfet
D) Finten
E) Geveze Berber

Samurkaş, asilzade olan Timurtaş’ın kızı Arslangöz ile nişanlıdır. Bir muharebe esnasında Samurkaş, hastalanarak baygınlık geçirir. Bu olay köyde Samurkaş’ın can korkusuyla bayıldığı şeklinde alaycı bir üslupla yayılır. Dedikodular üzerine Arslangöz’ün ailesi nişandan vazgeçer. Samurkaş, bu iftira ile yaşamamak için önce birkaç arkadaşıyla Arslangöz’ün köyünü basar. Ancak araya Arslangöz’ün girmesiyle olaylar büyümeden sonlanır. Fakat Samurkaş hem yiğitliğini kanıtlamak hem de ölümüyle çok sevdiği Arslangöz’ün önünü açmak için canına kıyar. Arslangöz de kendi isteğiyle bir Acem esir tüccarına satılarak garip diyarlara yollanır.
16. Parçada özeti verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
A) Macera-yı Aşk
B) Çerkes Özdenleri
C) Çok Bilen Çok Yanılır
D) Zor Nikahı
E) Besâ yahûd Ahde Vefâ

Şiirlerindeki bireysel duyuş ve ifade edişin aksine tiyatro eserlerinde daha toplumsal bir tavır sergilemiştir. Oyunlarında alegorik bir anlatımı yeğleyen sanatçı, devrindeki padişahlara yönetim ile ilgili tenkitlerini üstadı Namık Kemal gibi yüksek sesle ve alenî olarak dile getirememiştir. Vatan-millet sevgisi, İslâm birliği, kadının sosyal hayattaki yeri ve eğitimi, savaş karşıtlığı, zalim yönetici ve problemleri, meşrutî sistem isteği, hanedan karşıtlığı sanatçının eserlerinde ele aldığı toplumsal konulardan öne çıkanlardır.
17. Parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ziya Paşa
B) Ahmet Mithat
C) Recaizade Mahmut Ekrem
D) Abdülhak Hamit Tarhan
E) Direktör Ali Bey

1.B  2.A  3.E  4.C  5.A  6.C  7.D  8.B  9.A  10.E  11.C  12.A  13.B  14.D  15.D  16.B  17.D  18.C